آستنیا یا خستگی مزمن چیست، چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟ - مجله سویگل

در این مطلب از خبرنگاران مگ می خواهیم با آسنتیا، دلیل ایجاد و روش های مدیریت علائم آن آشنا شویم.

دلیل ایجاد آستنیا چیست؟

آستنیا یک اصطلاح گسترده برای توصیف خستگی و ضعف عمومی است که می تواند با خود علائم جسمی یا روحی به همراه داشته باشد. اگر در حال تجربه آستنیا هستید، مهم ترین کار شناسایی دلیل ایجاد و سپس درمان آن است که می توانید به کمک یک پزشک متخصص تمام این مراحل را پیش ببرید. این اختلال به دلایل مختلفی ایجاد می شود که در این بخش مهم ترین عوامل آن را معرفی می کنیم.

1. شرایط بهداشتی زمینه ای

بعضی از بیماری های زمینه ای و اختلالات می توانند باعث ایجاد خستگی و ضعف عمومی شوند. بیماری هایی مثل:

• آنفولانزا
• مسائل تیروئید
• سندروم خستگی مزمن
• افسردگی
• اضطراب
• کمبود خواب
• آپنه خواب
• دیابت مدیریت نشده یا تشخیص داده نشده
• نارسایی احتقانی قلب
• کمبود ویتامین B-12
• سرطان (خستگی ناشی از طرطان به آرامی و در دراز مدت ظاهر می شود.)
• سکته (ضعف بلافاصله ظاهر می شود.)
• حمله قلبی (ضعف بلافاصله ظاهر می شود.)

عوارض جانبی داروها

عوارض حانبی بعضی از داروها می تواند منجر به احساس خستگی و درگیر شدن با آستنیا شود. داروهایی مثل:

• آرام بخش های خفیف برای درمان اضطراب
• داروهای ضدافسردگی
• آنتی هیستامین ها
• شیمی درمانی

جالب است بدانید که مصرف بیش از حد ویتامین هم می تواند شما را با آستنیا درگیر کند.

پیری طبیعی

پیر شدن یکی از مراحل طبیعی زندگی است و با شروع این مرحله شما با شرایط جسمی مختلفی روبه رو می شوید که می تواند منجر به آستنیا شود. شرایط جسمی خاصی مثل:

• بیماری های عضلانی خاص
• آرتروز
• بیماری های کلیوی
• بیماری های کبدی
• بی خوابی و اختلالات خواب
• آسیب های عصبی یا عضلانی
• بیماری های موثر بر اعصاب یا ماهیچه ها

همچنین نداشتن یک برنامه غذایی متعادل و سبک زندگی بدون تحرک هم از عوامل ایجاد خستگی مزمن است.

آستنیا چه علائمی دارد؟

این اختلال چند علامت کاملا تعیین دارد که با تجربه آن ها می توانید مطمئن باشید که به این اختلال دچار شده اید. اگر هر کدام از این علائم را تجربه می کنید بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب برای شما را شروع کند.

ضعف موضعی

اگر در یک ناحیه از بدن خود احساس ضعف می کنید و نمی توانید آن را به شکل موثری حرکت دهید نشانه درگیر شدن با آستنیا است. همچنین علائم زیر هم از نشانه های ضعف موضعی است:

• حرکت با تاخیر یا کندی
• لرزش بدن یا لرزش غیرقابل کنترل
• انقباض عضلانی
• گرفتگی عضلانی

ضعف عمومی بدن

ضعف عمومی باعث تجربه احساس خستگی می شود، احساسی شبیه به وقتی که به آنفولانزا مبتلا شده اید. البته ممکن است ضعف عمومی بدن را بدون احساس خستگی و فقط با علائمی مثل تب، علائمی شبیه به بیماری آنفولانزا و درد در قسمت های مختلف بدن تجربه کنید.

آستنیا چگونه تشخیص داده می شود؟

همانطور که قبل تر اشاره شد رفع کردن آستنیا با تشخیص دلیل اصلی ایجاد آن و درمان از طریق پزشک امکان پذیر است. وقتی به پزشک مراجعه کنید علائم شما را بررسی کرده و زمان شروع آن ها را از شما می پرسد. این اطلاعات به او کمک می کند دلیل اصلی احساس ضعف شما را پیدا کند. همچنین ممکن است پزشک برای شما آزمایش های خون و ادرار هم بنویسد تا احتمال وجود عفونت یا تغییرات در شرایط داخلی بدن را هم بررسی کند. اگر در بدن خود احساس درد دارید ممکن است MRI، سی تی اسکن یا سونوگرافی هم جزئی از آزمایش های شما باشد. همچنین اگر مشکوک به سکته مغزی یا حمله قلبی باشید اسکن مغز و نوار قلب هم تجویز می شود.

شباهت آستنیا و خستگی مفرط

آستنیا با تجربه احساس ضعف مشخخص می شود و در شرایطی باعث ایجاد خستگی ذهنی و بدنی هم می شود. خستگی معمولا بر اثر فعالیت شدید روزمره ایجاد می شود و با یک خواب عمیق و کافی رفع می شود. اما خستگی مفرط می تواند بر کیفیت زندگی شما تاثیر گذاشته و با ایجاد احساس ناامیدی آن را مختل کند.

وقتی با خستگی مفرط درگیر هستید علاقه دارید فعالیت های روزمره زندگی تان را مثل همیشه انجام دهید و در جمع ها شرکت کنید ما آنقدر خسته هستید که نمی توانید. این خستگی با استراحت همه از بین نمی رود. این نوع از خستگی هم می تواند مثل آستنیا به دلایل مختلفی ایجاد شود اما شایع ترین دلیل ایجاد آن درگیری با سرطان است.

روش های درمانی آستنیا

آستنیا به دلایل مختلفی ایجاد می شود و پزشک معالج بر اساس دلیل تشخیص داده شده، راه درمانی مناسب را پیشنهاد می دهد. در ادامه می توانید با چند دلیل ریشه ای عمده و روش درمانی آن آشنا شوید.

کم آبی بدن

اگر دلیل آستنیا کم آبی بدن است می توانید با افزایش مصرف مایعات آن را رفع کنید. اگر علائم شدید کم آبی در بدن شما مشاهده می شود بهتر است به مراکز درمانی مراجعه کنید تا درمان های جانبی دریافت کنید. در مراکز درمانی با کمک سرم های درمانی وریدی می توانند اندازه قابل ملاحظه ای از آب مورد نیاز بدن را تامین کنند. همچنین اگر فشار خون شما پایین آمده باشد با کمک داروها آن را به حالت طبیعی بازمی گردانند تا ضعف شما کم شود.

کم خونی

اگر به دلیل کم خونی در حال تجربه آستنیا هستید مصرف مکمل آهن می تواند به شما کمک کند. اندازه و نوع آهن مورد نیاز بدن شما باید از طریق پزشک تعیین شود. این مشکل شاید با یک دوره مصرف قرص آهن رفع شود، شاید هم نیاز به تزریق اورژانسی خون داشته باشید. پس هرگز خودسرانه مکمل آهن مصرف نکنید و موضوع را با پزشک درمیان بگذارید.

سرطان

اگر دلیل ضعف شما سرطان باشد پزشک بر اساس مرحله درمان، روش درمانی و شرایط بدنی شما بهترین روش از بین بردن آستنیا را پیشنهاد می دهد. شیمی درمانی، پرتو درمانی و اعمال جراحی مختلف می توانند در شما ضعف شدیدی ایجاد کنند.

حمله قلبی

اگر حمله قلبی داشته اید و حالا احساس خستگی می کنید باید از روش های خانگی و خودسرانه دوری کرده و حتما با پزشک خود صحبت کنید.

روش پیشگری از ایجاد آستنیا

موثرترین روش پیشگیری از درگیری با آستنیا درمان بیماری های زمینه ای است اما فعالیت بدنی مناسب، مصرف غذاهای مغذی و سالم، درمان اختلالات خواب، عدم مصرف خودسرانه دارو، مصرف مکمل های غذایی و کاهش مصرف کافئین می تواند از ایجاد ضعف جلوگیری کند. همچنین مراجعه به یک مشاور روانشناسی هم می تواند از ایجاد خستگی های ذهنی جلوگیری کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر ضعف و خستگی برای شما آزاردهنده شده و کیفیت زندگی تان را تحت تاثیر قرار داده است بهتر است با پزشک صحبت کنید. خستگی هایی که بعد از سرماخوردگی و آنفولانزا خود به خود از بین می فرایند اما در صورت تدوام این نوع از خستگی هم حتما باید آن را با پزشک درمیان بگذارید. اگر به دلیل بیماری خاصی تحت درمان هستید با مشاهده هر نوع علامت ضعفی حتما به پزشک خود اطلاع دهید. گاهی ضعف نشانه ای برای تغییر فرایند درمان است. همچنین اگر ناگهان دچار مشکل در تنفس، درد و ضربان قلب نامنظم شدید حتما با اورژانس (115) تماس بگیرید.

پاسخ به چند سوال عمومی در مورد آستنیا

3 سوال اصلی درباره آستنیا وجود دارد که معمولا مراجعین به پزشک ها و همچنین خوانندگان مطالب مختلف در این حوزه آن را می پرسند.

1. آستنیای پیری چیست؟

آستنیای پیری در اثر افزایش سن ایجاد می شود و با شرایط بدنی که معمولا در پیری با آن درگیر می شوید، مثل مسائل قلبی، ارتباط مستقیم دارد.

2. آستنیای ذهنی چیست؟

ضعف جسمانی مستمر باعث ایجاد آستنیا می شود و این شرایط می تواند باعث ایجاد خستگی و ضعف ذهنی شود. علائم آستنیای ذهنی ممکن است به شکل کاهش انگیزه یا علائمی شبیه به افسردگی آشکار شود.

3. درمان آستنیای گردش خون عصبی به چه شکل است؟

آستنیای عصبی گردش خون (NCA) به ضعف در سیستم عصبی و سیستم گردش خون اشاره دارد. شرایط سلامت روحی، مخصوصا اضطراب، با NCA مرتبط بوده و بر شدت آن تاثیر می گذارد؛ در نتیجه درمان و مدیریت دلیل های زمینه ای می تواند به درمان NCA کمک کند.

مرور کلی

آستنیا یک اصطلاح کلی برای توصیفف ضعف و خستگی شدید است. این اختلال به دلیل های مختلفی مثل بیماری های زمینه ای یا مصرف داروهای خاص ایجاد می شود. ضعف بدنی شدید و ضعف ذهنی از علائم آن است که معمولا بعد از یک بیماری کوتاه مدت یا یک شرایط پزشکی خاص ایجاد می شود. همچنین ضعف عضلانی موضعی یا ضعف عمومی در بدن از دیگر نشانه های آن است. به هر دلیلی و به هر شکلی که این ضعف را تجربه می کنید باید آن را با یک پزشک درمیان بگذارید تا با بررسی علائم، روش درمانی مناسب را به شما پیشنهاد دهد. همچنین برای رفع خستگی ذهنی یا جلوگیری از ایجاد آن می توانید از خدمات یک مشاور روانشناس کمک بگیرید. اگر علائم خستگی ناگهانی در شما ایجاد شد، احساس سرگیجه یا سبکی سر داشتید، در بینایی مشکل داشتید یا در تنفس و ضربان قلبتان اختلال ایجاد شد بلافاصله با اورژانس (115) تماس بگیرید یا به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه رفع مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: healthline