بلاهایی که بیخ گوش بچه ها در فضای مجازی است - مجله سویگل

به گزارش خبرنگار ، امروزه با گسترش فضا های مجازی و شبکه های اجتماعی شاهد هستیم که بیشتر بچه ها و نوجوانان ساعات زیادی از شبانه روز را در این محیط ها سپری می نمایند که اگر استفاده از فضای مجازی مدیریت و کنترل شده نباشد، فرزندان در معرض آسیب های زیادی قرار می گیرند، اما آنچه اهمیت دارد، چگونگی نحوه مدیریت است تا بچه ها و نوجوانان در مقابل این موضوع مقاومت ننمایند.

شکوفه اویارحسینی کارشناس ارشد مشاوره خانواده و کودک در گفت وگو با خبرنگار ، درباره نحوه آشنایی بچه ها با فضای مجازی اظهار کرد: پژوهش های کیفی اجرا شده در کشور نشان می دهد که بسیاری اوقات شروع آشنایی بچه ها با فضای مجازی به این شکل بوده است که خانواده ها روی تبلت ها یا گوشی های تلفن های همراه خود بازی هایی را نصب می نمایند، بچه ها در سنین پایین با این بازی ها آشنا و با آنها سرگرم می شوند.بچه ها همچنین مشاهده می نمایند که خانواده های آنها به وسیله شبکه های اجتماعی مانند تلگرام و واتساپ برای هم صدا یا تصویر می فرستند و با هم در ارتباط هستند.

او اعلام کرد: شروع آشنایی بچه ها با شبکه های اجتماعی به وسیله خانواده هاست، بچه ها می فهمند که در شبکه های مجازی، اطلاعات و ارتباطات منتقل می گردد. تا قبل از 10 سالگی بچه ها اغلب صفحه شخصی یا فضایی مستقل در شبکه های اجتماعی ندارند و بیشتر آنها از صفحات شخصی والدین خود استفاده می نمایند تا بتوانند در فضای مجازی اطلاعات مورد نظر خود را به دست بیاورند.

این کارشناس ارشد مشاوره خانواده و کودک اضافه کرد: بچه ها از 10 سالگی به بعد، خودشان تمایل دارند که وارد شبکه های اجتماعی شوند و تصاویر و فیلم های خنده دار را ببینند یا آنها را به یکدیگر نشان بدهند همچنین آنها از والدین خود سئوالاتی از این قبیل را می پرسند که من چگونه برای خود صفحه شخصی بسازم یا عکس پروفایلم را چطور انتخاب کنم؟بچه ها پس از سن 10 سالگی اغلب تمایل پیدا می نمایند که هویتی مجازی داشته باشند و مستقل از خانواده تعاملات و ارتباطات غیر واقعی خود را برقرار نمایند.

اویارحسینی تأکید کرد: اگر خانواده ها بر استفاده از فضای مجازی بچه ها و نوجوانان نظارت و مدیریت نداشته باشند، آنها سریع تر و بی محاباتر در این محیط ها پیش می فرایند و ممکن است تجربه هایی را در این فضا ها داشته باشند که آسیب هایی مانند بلوغ زودرس را برای آنها ایجاد کند.

او توضیح داد: امروزه فضای مجازی، محیطی را برای بچه ها و نوجوانان ایجاد نموده است که آنها می توانند برای خود هویتی مستقل بسازند، هویتی که شاید در فضای حقیقی قادر به ابراز آن نیستند. از جمله پیامد های منفی فضای مجازی دور شدن بچه ها و نوجوانان از فضای گرم خانواده است چراکه آنها دیگر برای کوچک ترین پرسش های خود هم به والدینشان مراجعه نمی نمایند و در پی دریافت پاسخ از این فضا هستند. بچه ها و نوجوانان می توانند صفحه های شخصی تقلبی در شبکه های اجتماعی برای خود بسازند و حتی سن خود را بالاتر از سن واقعی نشان دهند، بنابراین آنها می توانند بدون اینکه هویت واقعی شان آشکار گردد، با افراد مختلف گفت وگو نمایند و پرسش های خود را از آنها بپرسند.

این کارشناس ارشد مشاوره خانواده و کودک گفت: اگر خانواده ها زمان استفاده از فضای مجازی را برای فرزندان خود محدود نموده، اما سواد رسانه ای آنها رشد پیدا ننموده باشد، بچه ها و نوجوانان می توانند تجاربی را داشته باشند که خانواده ها از آن ها بی اطلاع هستند، بنابراین والدین باید سواد رسانه ای را یاد بگیرند تا بتوانند هدایتگر فرزندانشان باشند.

اویارحسینی اظهار کرد: بعضی اوقات بچه ها بالای 10 سال به وسیله اعضای خانواده یا دوستان خود آسیب های موجود در فضای مجازی را متوجه می شوند که این موضوع ترس آنها را به همراه دارد، زیرا آشنایی بدون راه حل و آموزش ترس را در بچه ها و نوجوانان افزایش می دهد، بنابراین علاوه بر خانواده ها پلیس فتا و دولت هم باید آموزش های لازم را به بچه ها و نوجوانان بدهند تا آنها این مطلعی را پیدا نمایند که اگر مسئله ای برای آنها به وجود آمد، چگونه آن را برطرف نمایند.

این کارشناس ارشد مشاوره خانواده و کودک اعلام کرد: امروزه خانواده ها باید این مطلعی را پیدا نمایند که روش فرزندپروری نسبت به گذشته تغییر پیدا نموده است. یکی از آموزش هایی که خانواده ها ضروری است آن را ببینند در کلمه کدگذاری شده سمت خلاصه می گردد؛ حرف س در کلمه سمت نشان دهنده سرگرمی های مجازی است، خانواده ها باید بدانند که بچه ها و نوجوانان امروزی برای اینکه تنش ها و هیجانات خود را تخلیه نمایند دیگر همچون گذشته به کوچه و خیابان نمی فرایند و فعالیت های فیزیکی انجام نمی دهند بلکه آنها به یاری بازی های رایانه ای و بازی های موجود روی گوشی های تلفن همراه هیجانات خود را تخلیه می نمایند.

اویارحسینی اضافه کرد: حرف م در کلمه سمت نشان دهنده مشارکت کردن است. بچه ها و نوجوانان امروزی نسلی هستند که خود در شبکه های اجتماعی جست و جو می نمایند و نظر می دهند، بنابراین آنها اهل مشارکت کردن بوده و دیگر نمی توانیم به آنها بگوییم که بی چون و چرا تسلیم صحبت های ما شوند. ما باید از این مشارکت برای برقراری ارتباط موثر با بچه ها و نوجوانان استفاده کنیم.

این کارشناس ارشد مشاوره خانواده و کودک تاکید نمود: والدین باید از فرزندان خود نظرشان را درباره برنامه های موجود در شبکه های مجازی جویا شوند، به عبارتی والدین باید روحیه پرسشگری و انتقاد پذیری را در فرزندان خود ایجاد نمایند.

او توضیح داد: حرف ت در کلمه سمت نشان دهنده تنوع است. بچه ها و نوجوانان امروزی افرادی تنوع طلب هستند و خود در اینترنت برنامه های گوناگون را دانلود می نمایند، بنابراین خانواده ها باید به این تنوع طلبی مطلع باشند و به آن جهت بدهند. خانواده ها باید برای فرزندان خود مفهوم هایی مانند نیاز و میل را تعریف نمایند. نیاز، حداقل هایی است که اشخاص به آنها نیاز دارند برای اینکه به وسیله آنها به آرامش برسند و میل هوس های بیکران افراد است.

اویارحسینی گفت: پدر یا مادر باید به دختر یا پسر خود بگوید گه برای شکوفایی استعدادی خاص در وجودت به چند تا بازی نیاز داری؟ والدین باید به فرزندان خود بگویند که داشتن همه برنامه ها برای آنها مفید نیست و آسیب هایی را ایجاد می نماید، بنابراین تنوعی خوب است که بر پایه نیاز باشد. والدین امروزی باید تنوع طلبی نسل جدید را بپذیرد، اما در عین حال مفهوم نیاز را هم به آنها آموزش بدهد.

در ادامه مرجان پلویی کارشناس ارشد روانشناسی عمومی در گفت وگو با خبرنگار ، درباره ضرورت نظارت والدین در استفاده از فضای مجازی اظهار کرد: ما نمی توانیم بگوییم که فضای مجازی یا شبکه های اجتماعی برای بچه ها و نوجوانان به طور کامل آسیب زاست، زیرا این فضا نقاط قوت و مزایایی را هم دارد، اما والدین باید استفاده از فضای مجازی فرزندان خود را مدیریت نمایند، بنابراین کودک یا نوجوان نباید ساعات طولانی شبانه روز را در این محیط ها سپری کند.

این کارشناس ارشد روانشناسی عمومی اعلام کرد: داشتن گوشی تلفن همراه برای دانش آموزان سنین دبستان و هدایت مناسب نیست، اما نوجوانان مقطع دبیرستان می توانند گوشی تلفن همراه داشته باشند، اما والدین باید بر اساس سبک فرزند پروری مقتدرانه خود قوانینی را در خانه وضع نمایند و آموزش های لازم را برای پیشگیری از بروز خطر های احتمالی در فضا های مجازی به فرزندان خود بدهند. والدین می توانند برای دادن آموزش های خود به بچه هاشان از روش هایی مانند قصه یا داستان گویی استفاده نمایند، بنابراین کودک یا نوجوان باید نخست آموزش های لازم را دیده باشد سپس وارد شبکه های اجتماعی گردد.

او اضافه کرد: داشتن گوشی تلفن همراه برای بچه ها نشان دهنده مدرن بودن نیست اگر کودک در این سنین گوشی تلفن همراه داشته باشد، می تواند وارد شبکه های اجتماعی شده و آسیب های زیادی در کمین او باشد. استفاده از فضای مجازی با حفظ محدودیت زمانی و در ساعات خاصی با نظارت والدین برای بچه ها و نوجوانان مانعی ندارد.

پلویی تاکید نمود: بچه ها و نوجوانان نباید بدون برنامه ریزی ساعات طولانی از شبانه روز خود را در فضا های مجازی سپری نمایند، زیرا این موضوع در طولانی مدت می تواند آسیب های زیادی را برای سلامت جسمی و روانی فرزندان به همراه داشته باشد. گاهی بعضی نوجوانان با سپری کردن زمان های طولانی در شبکه های اجتماعی به این فضا ها اعتیاد پیدا می نمایند و در امور تحصیلی خود با افت عملکرد روبرو می شوند. اعتیاد به شبکه های اجتماعی می تواند بر خلق و خوی نوجوان اثر منفی بگذارد و افسردگی را در او ایجاد کند.

او یادآوری کرد: والدین باید برای بچه ها و نوجوانان خود برنامه ریزی دقیق داشته باشند و امکان استفاده از فضای مجازی را برای آنها به شکل هدفمند و دقیق فراهم نمایند تا میزان آسیب ها بسیار کمتر گردد.