سفر نوروزی با سلامت - مجله سویگل

سفر نوروزی با سلامت

نویسنده: بیتا مهدوی

مسافران تعطیلات

خاتمه فصل سرما برای ما ایرانیها شروع سفر است. هم بهار بوی نو شدن و تازگی و معنای شروع دوباره سفر می دهد و هم تعطیلات عید

نوروز به عنوان طولانی ترین تعطیلات سالیانه که همه اعضای خانواده در کنار یکدیگر قرار دارند برترین زمان برای مسافرتهای خانوادگی و دسته جمعی است.

نکته های بسیار مهمی که رعایت آن در ایام سفر اهمیت زیادی دارد، بهداشت غذا و مواد غذایی است که در سفر تهیه می گردد.

کشور ما از مواهب طبیعی کم نظیری برخوردار بوده و جاذبه های گردشگری فراوانی دارد ولی متأسفانه به دلیل بی توجهی، در امکانات پذیرایی و به کار گرفتن موازین بهداشتی فقیر است.

بسیاری از کارشناسان بهداشت در این روزها به مردم توصیه می نمایند تا در حمل، نگهداری و آماده کردن مواد غذایی در زمان تعطیلات دقت و توجه بیشتری نمایند. سالمندان، بچه ها و افرادی که به دلیل ابتلا به برخی بیماریها، سیستم ایمنی ضعیفی دارند و زنان باردار، بیشتر از هر کس دیگر مستعد ابتلا به بیماریهای منتقله از راه مواد غذایی هستند.

از این رو بهتر است در سفرهای برون شهری، خانواده ها، غذای موردنیازشان را از قبل تهیه نمایند و یا آن را از اماکن معتبر تهیه نمایند.

● بازرسی رستورانهای بین راهی

مهندس سیدرضا غلامی، رئیس اداره بهداشت مواد غذایی و بهسازی اماکن عمومی وزارت بهداشت در خصوص ایمنی مواد غذایی در ایام نوروز می گوید: ما طرحی داریم که از اول تا 15 اسفندماه به تمامی دانشگاههای علوم پزشکی ابلاغ شد و براساس این طرح بازرسان بهداشت محیط مستقر در مراکز بهداشت شهرستانها در سراسر کشور نسبت به تشدید برنامه های روتینی که دارند فرا خوانده شده اند. آنان موظف شده اند در ساعتهای غیراداری و روزهای تعطیل به بازرسی اماکن با اولویت ایمنی مواد غذایی و بهداشت فردی بپردازند.

او می افزاید: با توجه به اینکه در ایام عید مسافرتهای زیادی در اقصی نقاط کشور انجام می گردد، از این رو سلامت و ایمنی غذای رستورانهای بین راهی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و ضابطان بهداشت موظف شده اند که هر 15 روز یک بار از رستورانهای بین جاده ای بازدید به عمل آورند.

او یادآور می گردد: ما در چهار مقوله معیارهایی داریم که در خصوص بهداشت محل می باشد که شامل نظافت عمومی، بهسازی محل، کاشیکاری، تمیز بودن و مرتب کردن است و معیار دیگر بهداشت فردی است که داشتن کارت معاینه پزشکی، پوشیدن روپوش منظم و مرتب بودن از آن جمله می باشد.

نظافت تجهیزات مورد استفاده در پخت و پز و ایمنی مواد غذایی هم از معیارهای دیگر و آخرین معیار نگهداری مواد غذایی سالم است که مواد غذایی باید در یخچالها نگهداری گردد.

او توصیه می نماید: همشهریان خودشان باید مسایل پزشکی و ایمنی غذا را رعایت نمایند. شستن دستها را فراموش ننمایند، اگر چه به ظاهر خیلی ساده است ولی در ارتقای سلامت و کنترل بیماریهایی که می توانند از محیط بگیرند بسیار مؤثر است.

مسافران گرامی از مراکز مواد غذایی استفاده نمایند که حداقل ضوابط بهداشتی را داشته و دارای کارت معاینه پزشکی باشند.

از نگهداری مواد غذایی که زود فاسد می شوند خودداری نمایند و سعی نمایند مواد غذایی را با خودشان حمل ننمایند و در صورتی که مجبور به حمل هستند. مواد غذایی را در یخدان و در کنار یخ قرار دهند.

● رعایت اصول بهداشتی

دکتر علی حشمتی، متخصص تغذیه می گوید: برهم خوردن عادتهای غذایی هنگام مسافرتها در نقاط مختلف کشور می تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد.

به همین خاطر در صورتی که تمایل به تهیه غذا دارید، توجه کنید مواد اولیه ای که تهیه می کنید از کیفیت مناسبی برخوردار باشند. خصوصاً مواد حاوی پروتئین که فساد پذیری بالایی دارند، گوشتی که خریداری می کنید باید کاملاً تازه باشد و هیچ گونه بوی ماندگی ندهد. شیر یا تخم مرغ مورد استفاده تازه و در صورت امکان استاندارد و بهداشتی باشد، از خریداری مواد غذایی در کنار جاده ها پرهیز کنید زیرا از کیفیت آنها اطلاع کافی ندارید.

وی بعلاوه توصیه می نماید؛ مسافران از خریداری غذاها یا میان وعده های بین راهی مانند حبوبات پخته، لوبیا و باقلا، لواشکها، فلافل، سمبوسه و پیراشکی ها خودداری نمایند.

وی بعلاوه می گوید: نوع غذا در طول سفر بسیار مهم است. با توجه به اینکه رطوبت زیاد، رشد و تکثیر میکروبها را بیشتر می نماید، سعی کنید از غذاهای نیمه خشک با رطوبت کم مانند عدس پلو، لوبیا پلو و ماکارونی بهره ببرید ضمن اینکه باید توجه داشت غذای مورد مصرف باید کاملاً پخته گردد. ممکن است با توجه به مدت تعطیلات و احتمالاً تعجیل در ساعت حرکت در تهیه غذا کوتاهی گردد و غذا به ویژه گوشتها به طور کامل پخته نشده باشد که همین موضوع سبب آلودگی و فساد آن می گردد.

وی در ادامه می گوید: از غذاهای نیمه پخته و خام به طور جدی خودداری کنید. در حین سفر ممکن است در یک منطقه روستایی توقف کنید و شما را به خوردن شیر تازه دوشیده از دام یا بستنی و پنیر محلی دعوت نمایند که در این گونه موارد باید از خوردن خودداری کنید

بعلاوه از خوردن تخم مرغ نیم پز (عسلی) نیز به طور جدی بپرهیزید.

حشمتی می افزاید: غذا را در طول سفر در دمای بالاتر از 60 درجه سانتی گراد یا پایین تر از 10 درجه سانتی گراد نگهداری کنید. غذاهای سرد را سرد و غذاهای گرم را گرم نگهداری کنید.

در هر صورت اگر قصد دارید غذای خود را بیشتر از دو ساعت نگهداری کنید، این کار را انجام دهید: در هنگام توقف، قبل از صرف غذا، آن را به طور کامل حرارت دهید، زیرا در زمان نگهداری غذا در سفر میکروبها در مواد غذایی رشد می نمایند. بنابراین باید هنگام استفاده از غذا آن را تا دمای 70 درجه سانتی گراد حرارت داد تا به طور کامل داغ گردد. بنابراین از خوردن غذاهایی که به طور سطحی گرم یا تفت داده شده خودداری کنید، ضمن اینکه هنگام استفاده از غذاهای محلی، از افراد بومی هدایت بخواهید.

وی در ادامه توصیه های خود می گوید: اگر در کنار جوی آبی توقف نموده اید تا غذا را در آن جا میل کنید، در این حالت ممکن است به فکر استفاده از آن آب بیفتید، ولی از ماهیت آن اطلاع کامل نداشته باشید. بنابراین بهتر است آب را قبل از مصرف بجوشانید، به ویژه اگر بخواهید برای بچه ها غذا تهیه کنید. 10 دقیقه قبل از صرف غذا دستها را خوب بشویید و تا حد امکان از خوردن انواع خورشها، کباب کوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید. از انواع غذاهایی که می توان آن را چندین بار گرم کرد خودداری کنید. از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به دلیل اطلاع نداشتن از کیفیت گوشت به کار برده شده و به کار بردن مواد اولیه مختلف از جمله خرده نان، ادویه و... از مصرف سالاد الویه به دلیل مانده بودن مواد اولیه موجود در سس مایونز مانند تخم مرغ و... و بعلاوه نبود نظارت بر چگونگی تهیه الویه در رستورانهای غیرمعتبر بین راهی به طور جدی خودداری نمایید.

او در خصوص انتقال بیماریها در سفر می گوید: خیلی ها پس از مسافرت دچار بیماریهای مختلفی می شوند بدون آنکه دلیل آن را بدانند. متأسفانه برخی از افراد که بیمار هستند از شهرها و روستاها می فرایند و از رستورانهای بین راهی بین مبدأ و مقصد استفاده می نمایند و این در حالی است که افراد سالم هم از این اماکن استفاده می نمایند و...

بیماریهای گوارشی، تنفسی و عفونتها از این طریق به افراد دیگر منتقل می گردد.

بیماری سل می تواند به وسیله عطسه و سرفه بیماران به افراد سالم منتقل گردد. افرادی که دارای مسائل دستگاه گوارشی هستند با استفاده از توالتهای عمومی و به وسیله مدفوع این نوع بیماریها را انتقال می دهند. تعداد زیادی از این بیماران دستهای خود را با آب و صابون نمی شویند و همین دستها را به دستگیره در سرویسهای بهداشتی، ظروف غذاخوری و... می زنند. بنابراین مسافران سالم هم به راحتی دچار این بیماریها می شوند.

این متخصص تغذیه در خصوص مسمومیتهای غذایی هم می گوید: مسمومیتهای غذایی در سفرهای نوروزی عوامل تهدید نماینده ای هستند که باید مورد توجه جدی قرار گیرند. مسمومیتهای غذایی معمولاً با بی حالی، خستگی و اسهال همراه بوده و در این حالت تب وجود ندارد.

مسمومیت در افرادی که از انواع فرآورده ها همچون تخم مرغهای آلوده، انواع سوسیس و کالباس استفاده نموده اند بعد از 12 تا 24 ساعت علایم خود را نشان می دهد. این مسمومیتها علاوه بر علایم گفته شده با تب نیز همراه است.

به طور کلی مسمومیتها برحسب عوامل ایجادنماینده و سن افراد فرق دارد، اما در خصوص بچه ها می تواند خطر مرگ را در پی داشته باشد. میکروبهای بیماری زا داخل قوطیهای کنسرو هم می توانند علاوه بر ایجاد مسمومیت دستگاه تنفسی افراد را دچار خطر سازند و 13 ساعت پس از مصرف، بی حالی، حالت تهوع و سرگیجه به سراغ افراد می آید و با گذشت زمان حرف زدن و بلع غذای مصرف نمایندگان با مشکل رو به رو می گردد.

منبع: روزنامه قدس

منبع: راسخون