معرفی کامل شهر تاریخی بخارا در ازبکستان - مجله سویگل

اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را

به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را

شهر بخارا در ازبکستان از پیشنه تاریخی بسیار پرباری برخوردار است. به علت قرار گیری بخارا در راستا جاده ابریشم، این شهر شاهد اتفاقات تاریخی و باستانی بسیار فراوانی بوده است. با این که بخارا امروزه شهری است که بافت تاریخی خود را حفظ نموده اما از مدرن شدن و پیشرفت کردن، چشم پوشی ننموده است. امروز ما در خبرنگاران می خواهیم تا شهر بخارا در ازبکستان را به شما معرفی نماییم. با ما همراه باشید.

معرفی کامل شهر بخارا در ازبکستان

یکی از معروف ترین شهرهای کشور ازبکستان، بخارای معروف است که به عنوان پنجمین شهر بزرگ این کشور نیز شناخته می شود. بخارا یکی از شهرهای فارسی زبان است که بیشتر اهالی آن اهل تاجیکستان هستند و به همین علت به این شهر به اصطلاح تاجیک نشین هم می گویند. البته درباره زبان گویش مردم بخارا بخواهیم بیشتر شرح دهیم باید بگوییم که؛ مردم این شهر دارای زبان ویژه ای هستند. در واقع آن ها به زبان فارسی را به سبک گرجی که برای آسیای مرکزی است، صحبت می کنند. در واقع تنها 10 درصد مردم بخارا به زبانی غیر از فارسی صحبت می کنند که آن ها هم بیشتر ازبکستانی های مهاجر در این شهر هستند. مردم بخارا بر اساس آخرین سرشماری که در سال 2016 میلادی از این شهر به عمل آمد، 274 هزار و 721 نفر بوده است که بدون شک در حال حاضر نیز افزایش یافته است. در شهر بخارا حتی ایرانیان هم زندگی می کنند و کوچه و خیابان های مخصوص به خود را دارند. ایرانی ها در جامعه بخارایی ها، بسیار فعال هستند و در کنار حفظ اصالت خودشان و دوستی با مردم بخار، اجتماع ها و گروه های مخصوص به خودشان را دارند.

البته بین ایران و بخارا پیوستگی های بسیاری وجود دارد که در طول تاریخ و آثار ادبی بارها به این وابستگی ها اشاره شده است. حتی یکی از اولین روزنامه های زبان فارسی در این شهر به چاپ رسید که بخارای شریف نام داشت و تاثیر بسیار در زمانه حال این شهر و کشور ازبکستان گذاشت. مردم بخارا از لحاظ شکل ظاهری و جسمانی بسیار شبیه مردم خطه خراسان در ایران هستند و حتی همانند آن ها لباس می پوشند. از لحاظ جغرافیایی و اقلیمی، بخارا را از لحاظ بزرگی و وسعت باید پنجمین شهر بزرگ در ازبکستان دانست. این شهر در راستا پایین دست رودخانه زرافشان و در جلگه ای که در سر راه آن است، قرار گرفته است. از آن جایی که شهر بخارا در ازبکستان در سر راه راستا جاده ابریشم قرار داشته است، اهمیتی بسیار زیادی داشته است. البته تاریخ این شهر به قبل از به وجود آمدن جاده ابریشم باز می شود. بخارا از قدیمی ترین شهرهای ماورالنهر یعنی جایی که رود جیحون و سیحون قرار گرفته است، می باشد. قدمت اجتماع و تمدن در این شهر به 2500 سال قبل می رسد ولی با توجه به نتایجی که کارشناسان و دانشمندان به دست آورده اند، سابقه حضور انسان ها در این شهر به بیش از هزاران سال قبل از میلاد مسیح باز می شود.

در زمانی که جاده ابریشم به وجود آمد، باعث شد تا کم کم شهر بخارا در ازبکستان تبدیل به یکی از مراکز اصلی تمدن و مرکزی بزرگ برای تحصیل الهیات و علوم الهی و بعلاوه فلسفه اسلامی تبدیل شد. بخارا را باید به عنوان اصلی ترین و مهم ترین مرکز تحصیل علوم دینی و الهی مخصوصا در دوره ساسانیان دانست. در این شهر بساری از دانشمندان نام آور و بسیار معروف و تاثیرگذار ایرانی همانند: خورازمی، ابوریحان بیرونی، حکیم ابوعلی سینا و فارابی بزرگ به جهان آمده و حتی زندگی می نموده اند. بخارایی ها و در کل ازبکستانی ها، مردن ایران را دوست دارند و خود را با مردم ایران برادر و دوست می دانند. وقتی به این شهر می روید، می توانید شمه هایی از ایران را بسیار واضح و پر رنگ ببینید و حس غربت را از خود دور کنید.

بُخارا WEATHER

اطلاعات کلی شهر بخارا در ازبکستان

• نام شهر به زبان ازبکی: Buxoro
• زبان رسمی: فارسی تاجیکی
• واحد پولی: سوم (Som)
• اختلاف ساعت با تهران: +0:30 ساعت
• شماره های اضطراری: آتش نشانی: 101، پلیس: 102، آمبولانس: 103
• کد شهر بخارا: 365
• فرودگاه شهر بخارا: فرودگاه بین المللی بخارا (Bukhara International Airport)
• آدرس فرودگاه بین المللی بخار: QF6G+44 Bukhara, Uzbekistan
• قطار: در 9 کیلومتری جنوب شهر کاگان، ایستگاه راه آهن شهر بخارا قرار گرفته است.

مختصری از تاریخ شهر بخارا در ازبکستان

در شاهنمامه حکیم ابوالقاسم فردوسی روایتی وجود دارد که می گوید، بخارا به دست یک شاهزاده ایرانی به نام سیاوش ساخته شده است. داستان سیاوش طولانی است اما در شاهنامه گفته شده است که شاه سمرقند به سیاوشی که تبعید شده بود، اختیار منطقه ای که امروزه آن را بخارا می خوانیم را سپرد و سیاوش هم آن را تبدیل به شهری کرد که بعدها تاثیر فراوانی را فرهنگ و ادب کشورهای فارسی زبان و جهانی اسلام گذاشت. بر اساس یافته هایی که در طول آنالیز های مختلف در بخارا به دست آمده است، می توان به این صورت گفت که حیات و زندگی در بخارا از دوره پیدایش برنز بوده است. البته بخارا یکی از منطقه های بوده که در زمان های مختلف جزئی از منطقه ها تحت امر یونانیان، ایرانیان و خلفای عباسی بوده است. با این که به نام این شهر در مهم ترین اسناد تاریخی دوره باستان مثل کتیبه بیستون و یا تاریخ هرودوت نیامده است، اما نمی توان به این علت وجود و اهمیت این شهر را زیر سوال برد. درباره اهمیت بخارا همین بس که بگوییم یکی از مهم ترین مراکز زبان و فرهنگ فارسی شهر بخارا بوده است. بخارا در طول تاریخ به وسیله سلجوقیان، نادر شاه افشار و حتی تیمور لنگ فتح شده است. البته این شهر و در کل کشور ازبکستان در نیمه دوم قرن 19 میلادی در تصرف روس ها بود و حتی فرهنگ مردم این کشور در کل با فرهنگ روس ها مثل زبان روسی بسیار تداخل پیدا نموده است.

شهر بخارا هنوز هم نشانه های بسیار زیادی از ایران و فرهنگ تاثیرگذاری ایرانی در خود دارد. در این شهر کاروانسراها، بازارها، مساجد و مدارسی وجود دارد که هم قدمتشان بسیار قدیمی است و هم به وضوح می توان ردپای معماری ایرانی را در آن ها دید. این ساختمان های تاریخی قدمتشان معمولا به قرون 9 تا 17 می رسد. در شهر بخارا در ازبکستان بناهای زیادی همانند: مدرسه چهار منار، ارگ بخارا، مدرسه میر عرب، مقبره امیر اسماعیل سامانی و بسیاری از آثار تاریخی ممتاز این شهر مسقیما با فرهنگ ایرانیان مرتبط است.

سمرقند و بخارا دو شهری هستند که در متون تاریخی و ادبی بارها اسمشان با هم آمده است. مثالش هم در مقدمه با بیتی از حضرت حافظ آورده ایم اما، این دو شهر در حال حاضر دیگر با هم نیستند. این دو شهر معرف آسیای مرکزی، از مهم ترین شهرهای ماورالنهر بوده است که اسطوره های بزرگ زبان فارسی و جهانی اسلام را در خود رشد و نمو داده اند. سمرقند و بخارا تا قرن 19 میلادی با یکدیگر بودند تا این که به خاطر سیاست های شوروی، این دو شهر از هم جدا شدند و سمرقند به تاجیکستان و بخارا به ازبکستان پیوستند.

شکم گردی در بخارا

شهر بخارا در ازبکستان فقط برای دید و بازدید تاریخی مناسب نیست بلکه در این شهر، یکی از برترین کارهایی که هر مسافری می تواند انجام دهد، شکم گردی است. غذاهای معروفی که پیشنهاد می کنیم که اگر راستاتان به بخارا افتاد از آن میل نمایید عبارتند از: پلو بخارای مخصوص این شهر، سوپ لاجمان، سالاد بادمجان، سوپ چوچوارا، پلوی عروسی، سالاد تاشکند، مانتی، سامسا، سالاد آچیچوک، نارین، شوربا، دیملاما، کوتابی، ششلیک و دسرهی خوشمزه محلی این شکور همانند: بشقاب میوه ازبکستانی، حلوا و چای ازبکی می باشد.

در بخار می توانید به رستوران های محلی و حتی رستوران های بین المللی بروید و برترین انواع از غذاهای سنتی این شهر را میل نمایید و یک شکم گردی فوق العاده از برترین غذاهای آسیای مرکزی و ازبکستان را انجام دهید.

جاذبه های گردشگری شهر بخارا در ازبکستان

• مقبره سامانی ها | Samanid Mausoleum

یکی از معروف ترین بناهای تاریخی و گردشگری در شهر بخارا در ازبکستان مقبره سامانی ها است. این مقبره در قرن 9 میلادی و به دستور شخص امیر اسماعیل ساسانی ساخته شد. در تاریخ فاتحین و موسسین، شخص اسماعیل سامانی را به عنوان اولین موسس استان مرکزی در میانه ترین قسمت آسیا معرفی می کنند. این مقبره و ساختمان منحصر به فردش را باید اولین ساختمانی در قسمت آسیای میانی دانست که در ساخت آن از آجر استفاده شده است. درباره ساخت این بنا باید این نکته جالب را بدانید که از این ساختمان به عنوان یک نماد، دکور و یا یزئین شهری هم استفاده می نموده اند.

• مناره کالیان | Kalyan minaret

یکی دیگر از جاذبه های بی نظیر در شهر بخارا، مناره کالیان است که با ارتفاع 46.5 متر، از بلندترین ساختمان ها و بناهای شهر بخارا در ازبکستان است. مناره بزرگ کالیان در قسمت شرقی این شهر قرار گرفته است و ساختش به قرن 11 میلادی نیز باز می شود. این مناره برای زائران مسلمانی ساخته شده که در راه بوده اند. البته بعدها کاربری این مناره عوض شد و تبدیل به برج دیده بانی و نظاره تحرکات دشمنان شده بوده است.

• مدرسه عبدالعزیز خان | Abdulaziz Khan Madrassah

یکی از ساختمان هایی که در بخارا دارای معماری بسیاری زیبا و اصیل است، مدرسه عبدالعزیز خان است. این مدرسه در سال 1652 هجری قمری ساخته شده است. از لحاظ معماری و تزئینات داخلی این بنا دارای برترین شکل و نوع تزئینات است. در روزگاری که چنین مدارسی در بخارا ساخته می شدند، سعی بر آن بوده است که بسیار ساده و بی تکلف باشد اما اگر مدرسه عبدالعزیز خان امروزه شاخص و مطرح است به این خاطر است که بر خلاف سبک معماری روز، دارای تزئینات داخلی و کاشی کاری های رنگارنگ و بسیار زیبا بوده است. در بین نقوشی که بر روی در و دیوارهای این بنا می بینیم، می توان نقش یک اژدهای چینی را نیز حتی به وضوح مشاهده کرد. این مدرسه از لحاظ تزئینات و ساخت معماری، یکی از برجسته ترین ساختمان های بخش آسیای مرکزی است.

• مجموعه لب حوض | Labi-Hauz

در قرن های گذشته در شهر بخارا، بیش از صدها حوض وجود داشته است که آب شرب شهری را تامین می نموده اند. البته این در حال حاضر قابل درک است که اندازه این حوض ها کم شده باشد و تعدادی هم که به جای مانده است، از آثار تاریخی موجود در این شهر شده اند. لب حوض به دستور نادر دیوان بیگی که وزیر وقت بخارا بود، ساخته شد. عمق این حوض 5 متر، عرض ان 36 متر و طولش 46 متر است. این حوض در بین قرن های 16 و 17 میلادی ساخته شده است. این حوض معروف در اطراف خود، بناهای معروف بسیاری را دارد و تبدیل به یکی از منطقه ها تاریخی در این شهر شده است.

• مدرسه چهار مناره

مجموعه لب حوض بخارا دارای بخشی به نام مدرسه چهار مناره است که در قسمت شرقی شمالی ترین بخش بخارا قرار گرفته است. این مدرسه در قرن 17 میلادی ساخته شده است و اهمیت زیادی از لحاظ تاریخی دارد. این مدرسه در طول قرن های متمادی دچار تغییرات بسیاری شده است و همانند روز اول ساختش نیست اما به هر حال مجموعه ای کاملا تاریخی به حساب می آیند. باغ و حیاط این مجموعه بسیار زیبا و دلنشین است.

سفر خوبی به بخارا داشته باشید! ????