نگاهی به جاذبه های گردشگری ملایر؛ شهر مادها - مجله سویگل

ملایر شهری عظیم و تاریخی در غرب ایران است. این شهر مرکز شهرستان ملایر و در 386 کیلومتر غرب پایتخت و در 70 کیلومتری جنوب شرقی مرکز استان همدان واقع شده است. این شهر دومین شهر عظیم استان همدان از نظر جمعیت به شمار می آید. ملایر از ترکیب دو واژه مال و آگر تشکیل شده که به معنی سرزمین آتش است. همچنین به سرزمین آریایی ها نیز تعبیر شده است.

قدمت سکونت در محل کنونی ملایر به تمدن ایلام باز می گردد. پس از ایلامی ها، مادها در ملایر ساکن شدند. همچنین آنالیز تپه نوشیجان٬ آتشکده و قلعه ای باستانی در 15 کیلومتری غرب ملایر با کاوش های باستان شناسان در این تپه باستانی سه طبقه شناسایی شد که طبقه اول را به مادها، طبقه دوم را به هخامنشیان و طبقه سوم را به ساسانیان نسبت می دهند. در زیر نگاهی به مهم ترین جاذبه های گردشگری ملایر انداخته ایم.

موقعیت جغرافیایی جاذبه های گردشگری ملایر

1. باغ سیف الدوله

یکی از قدیمی ترین بوستانهای طبیعی غرب کشور، بوستان سیفیه ملایر میباشد؛ که در شمال شرقی این شهر، در دامنه کوه گرمه واقع شده و در مساحتی در حدود 10 هکتار ساخته شده است. این بنا، در سال 1304 توسط سیف الدوله (نوه فتحلیشاه)، در زمان حکومتش بر ولایت ملایر و تویسرکان ایجاد شد. یکی از علتهای ساختن این بنای قدیمی بدین توضیح بوده است:در زمان قاجاریه شهرستان ملایر، شهر جدیدالتاسیسی بوده و فاقد امکانات رفاهی لازم؛ بنابراین حاج سیف الدوله تصمیم به ایجاد این پارک تفریحی گرفت…دلیل دیگر، اینکه آب وهوای گرم باعث شد که؛ سیف الدوله زمینی خریداری و از مهندسین ایتالیایی برای ساختن باغ، با موافقت ناصرالدین شاه یاری گرفت؛ این پارک، دارای درختان چنار کهنسال برای ایجاد سایه، حوضچه ها و آبنما وجنگل مصنوعی بر روی تپه هاست.

باغ سیف الدوله یکی از جاذبه های گردشگری ملایر

2. بازار قدیمی ملایر

این بازار قدیمی شامل یک بازار اصلی، دو بازار فرعی، تعدادی سرا و منزل مسکونی است. بازار اصلی از یک بازار طولانی شمالی- جنوبی و یک بازار شرقی- غربی تشکیل شده که گنبدی عظیم آنها را از هم قطع می نماید. چهار قسمت این بازار به چهار محله شهر منتهی می گردد. ورودی این بازار در خیابان بروجردی قرار گرفته است و بازار فرعی دوم هم در قسمت مسجد شیخ الملوک واقع شده و با چند انحنا به بازار طولی متصل می گردد. معماری خاص این بازار باعث شده که خیلی ها دیدنش را از دست ندهند.

راسته فرش فروشان در بازار قدیمی ملایر

3. مسجد جامع ملایر

مسجد جامع ملایر همین گونه که از آثار ملی پیداست قدمتی دیرینه دارد و همواره مورد توجه اقوام مختلف ساکن در این منطقه بوده است. سادگی و بی پیرایشی این مسجد به زیباییهای این مسجد اضافه کرده است. در قسمت های سر در اصلی مسجد، در زیر قوس اصلی سر در مسجد، همچنین دو ستون تزیئنی که از دو طرف قوس تا بالا و رأس آن ادامه پیدا کرده و در سر در حرم نیز زیر قوس نیم گنبد کاشیکاری از پایه قوس تا رأس آن از دو طرف به طور کامل و همانند سردر اصلی مسجد وجود دارد. وجود این مسجد قدیمی در ملایر نشان از نفوذ اسلام در سالهای گذشته در این منطقه از کشور دارد.

مسجد جامع ملایر

4. قلعه پری ملایر

قلعه پری محوطه ای باستانی در روستای پری (پیروز) در نزدیکی شهرستان ملایر است. این قلعه محل تولد کریم خان زند، سرسلسله خاندان زند، یکی از طوایف لک زبان است که خود را وکیل الرعایا می خواند. وی یکی از افراد نامدار ارتش نادرشاه بود که پس از خاتمه سلسله افشاریه، به حکومت رسید و سلسله زندیه را بنیان نهاد.

در کل در تپه پری 150 قبر شناسایی و مطالعه اولیه شده که بیشتر سنگ قبرها از جنس سنگ آذرین و ساختار آن مستطیل شکل هستند. روی قبور زنان زندیه معمولا نقش مهر و تسبیح، شانه دوطرفه، آئینه و جانماز حک و روی قبور مردان مهر و تسبیح، قلیان، خنجر، تفنگ برنو و گاهی اسب نقش شده است.

باباپیری اضافه نمود: بالای قبر خان ها و عظیمان ایل یک سنگ ایستاده قرار می گرفت. روی این سنگ معمولا صحنه های آوردن قلیان و چای برای خان یا عظیم ایل به تصویر کشیده شده است. وی اضافه نمود: همچنین آنالیز ها روی سیستم آبرسانی قلعه زندیه کشف شده در تپه پری نشان دهنده شباهت سیستم آبرسانی در این قلعه با حمام فین کاشان است. در این سیستم، لوله های سفالی به صورت مارپیچ از رودخانه به طرف قلعه کشیده شده اند تا بتوان آب را با فشار به داخل بنا رساند.

کشف 2 قطعه لوله سفالی یا تن پوشه که حدود 45 سانتی متر طول و 15 سانتی متر قطر دارد، باستان شناسان را متوجه سیستم آبرسانی محوطه تپه پری کرد. لوله های سفالی کشف شده مربوط به دوره زندیه است و اطراف آن با ساروج و نخاله های خشت پخته پوشانده شده است. این لوله ها در جبهه غربی گمانه های زده شده در حاشیه رودخانه پری به دست آمده است. جهت لوله های آبرسانی شناسایی شده و با توجه به آثار به دست آمده مقصد این سیستم ابرسانی قلعه زندیه است.

نمایی از قلعه پری ملایر

5. مینی ورلد ملایر

مینی ورلد یا دنیا کوچک مکانی است که در آن المانهای مختلفی از نمادهای ایرانی و دنیای مانند برج پیزا،حافظیه، تخت جمشید و.... وجود دارد. می توانید در این مجموعه چندین ساعت به تفریح و گشت و گذار بگذارنید.

جاذبه های دیدنی مینی ورلد ملایر

6. مقبره سیف الدوله

این نوع مقبره ها از نوع مقابر غیر مذهبی بوده است و دارای پلان چهار ضلعی میباشد. چهار ظلعی گنبد، دارای پیشینه دو گانه میباشد؛ که یک قسمت آن، همان آتشکده ساسانیان و یا چهار طاق میباشد و یکی به دوره قاجاریه وحتی بعد از آن باز میگردد. در این مقبره، علاوه بر قبر سیف الدوله؛ قبرامیرالمؤید و نوه سیف الدوله و هفت قبر دیگر در آنجا واقع است.

نمایی از مقبره سیف الدوله در ملایر

7. قلعه باستانی انوج

قلعه باستانی انوج دارای قدمتی هشت هزار ساله (بیش از 6000 شش هزار سال قبل از میلاد) است. این قلعه باستانی از خشت و گل ساخته شده که گرداگرد آن تونل و غار هایی طولانی است که گویا به عنوان یک نوع راه مخفی برای زمان های اضطراری حفر شده است. گذر زمان وخاکبرداری فراوان آسیب های جدی به این بنا وارد کرده است. بااین حال بقایای این دژ راسخ همچون کتیبه ای ماندگار سخن از فرهنگ و تمدن دیرین این دیار دارد. این قلعه در روستای انوج در 35 کیلومتری جنوب غربی ملایر بر فراز تپه ای داخل روستا قرار گرفته است.

قلعه باستانی انوج

کلام آخر

برای دیدن جاذبه های گردشگری ملایر بهتر یک آخر هفته یا حداقل سه روز را اختصاص دهید. به علاوه همواره دوربین عکاسی خودتان را همراه داشته باشید.

منابع: ویکی پدیا، همگردی، سیری در ایران

گروه گردشگری خبرنگاران