12 دی ماه روز بزرگداشت رشت؛ شهر سر سبز ایران - مجله سویگل

دقیقا مصادف با سال 1392 بود که در رشت کارگروه انتخاب روز رشت تشکیل شد و در نهایت در سال 1393 به پیشنهاد روبرت واهانیان که یکی از تاریخ شناسان بزرگ و ارشد رشت است، روز 12 دی ماه به مناسبت مرکز استان شدن این شهر در زمان حکومت سلسله صفویان، به عنوان روز تولد این شهر و به نام روز نکوداشت شهر رشت برگزیده شد. البته، چند سالی است که بسیاری از شهر های کشور به خصوص اَبَر شهرهای اصلی و بزرگ کشور بر این امر سعی دارند که با انتخاب روزی به نام شهرشان، شهروندان را با هویت های فرهنگی آن بیشتر آشنا کنند. البته نام شهر رشت برای مدتی است که به شبکه شهر های خلاق غذای دنیا از طرف یونسکو پیوسته است که در ادامه درباره آن بیشتر شرح خواهیم داد.

در واقع 12 دی ماه هر سال به عنوان روز رشت با انجام مراسم و برگزاری آیین های مختلف و بعلاوه برپایی همایش هایی در معرفی تاریخ و هویت و فرهنگ غنی این شهر، این روز را پاس می دارند. در این همایش ها به مسائلی همانند ضرورت پاسداری از زبان شیرین گیلکی، معرفی و تجلیل از بزرگان و فرهیختگان این شهر، نقش رشت در اقتصاد استان گیلان و لزوم همبستگی و همبستگی استانی مطرح می گردد.

بعلاوه در این روز جوانان گیلکی، با لباس هایی بسیار زیبا و رنگارنگ و محلی به پایکوبی و شادی می پردازند. زمان صفویان در 12 دی 936 هجری شمسی سلطان محمود که از طرف شاه طهماسب صفوی به عنوان کننده او انتخاب شده بود و به رشت وارد شد و با ورود او به این شهر، رشت به عنوان مرکز استان گیلان انتخاب شد.

همانطور که گفتیم پیشنهاد تاریخ 12 دی به عنوان روز رشت، از طرف مهندس روبرت واهانیان محقق و پژوهشگر تاریخ رشت در کارگروه انتخاب روز رشت که از سال 1392 به همین قصد تشکیل شده بود، داده شد. برای این که شهر رشت را معرفی کنیم بیایید تا از زاویه دیگری وارد شویم. رشت با تلفظ دقیق تر رِشت از واژ وارِشت به معنی بارش و باریدن ریشه گرفته است.

ایجاد بنای اولیه شهر رشت به احتمال زیاد به قبل از دوره ورود اسلام و به دوره ساسانیان باز می گردد. در واقع بنا بر روایت دیگری این ناحیه در گذشته دور، زیر آب های دریای خزر نهاده شده بود. البته به تدریج و بر اثر رسوب زیاد و تبخیر آب، اراضی استان گیلان و ناحیه ای که امروزه به نام رشت معروف است از آب خارج شدند. این ناحیه چون دارای منابع طبیعی مانند جنگل و زمین های مناسب کشاورزی بوده است، به سرعت از طرف مردم انتخاب شد و در ادامه به صورت دهکده ای درآمده و قابل سکونت شده است.

در زمانی که حکومت ساسانی رو به فروپاشی بود این دیار در حکمرانی مستقل گیلان شاه قرار داشت. نام قدیمی رشت دارالمرز یا دارالامان بوده است که قبل از این دو به آن بیه می گفتند. بیه در لغت نامه ها، رود یا محل تلاقی بین دو رودخانه معنی شده است و چنین به نظر می رسد که علت این نام گذاری نهاده شدن آن در میان 2 رودخانه گوهررود و سیاه رود است که در نقش حفاظ و دیوار شهر محسوب می شده است.

پس از ورود اسلام و در زمان صفویان نیز این شهر از سال 1004 هجری قمری به فرمان شاه عباس، مرکز استان گیلان و مرکز معاملات نوغان و ابریشم شد که آن موقع محصول اول گیلان بود. این امر موجب شد که مالکان بزرگ و معامله گرانی از ایران، روسیه، یونان و ارمنستان که سر و کار با نوغان و ابریشم داشتند به شهر رشت روی آوردند و تصمیم بر آن گرفته شد که بر وسعت آن اضافه کنند. شهر رشت به عنوان یک شهر متمدن و فرهنگی در بسیاری از امور پیشقدم بوده است. به عنوان مثال اولین شعبه بانکی ایران یا بانک سپه، اولین کتابخانه ملی در ایران، اولین راه آهن کشور، اولین تئاتر و اولین داروخانه شبانه روزی در ایران در شهر رشت به وجود آمده اند.

گوناگونی و تنوع فرهنگی شهر رشت بیش از هر جای دیگر ایران دیده می گردد. قرن های زیادی است که اقوام مختلف در شهر رشت و منطقه ها دیگر گیلان توانسته اند تا همزیستی مسالمت آمیزی با هم داشته باشند و این همزیستی فرهنگ مشترکی را برایشان پدید آورده است و در عین حال این اقوام ویژگی های قومی و گویشی خود را نیز حفظ نموده اند.

این فرهنگ غنی خود را در آداب و سنت های مردم گیلان نشان داده است. در رشت رسوماتی مانند نوروزخوانی، عروس گوله که پس از گذشت سال ها همچنان در میان مردم گیلان و حتی جوامع مدرن شهری همانند شهر رشت نیز دیده می شوند، نشان دهنده یک فرهنگ و اصالت قوی و ریشه ای در این منطقه است. شهر رشت در سال 2015 به شبکه پیوسته شهرهای خلاق دنیا به عنوان شهری خلاق غذا تحت نظر فهرست یونسکو نهاده شد. براساس استانداردهای یونسکو در زمینه شهر خلاق، این صفت به شهرهای خاص برای غذاهای خاص داده می گردد.

در واقع شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندی های شهروندان در توسعه پایدار شهری استفاده می کند. رشت تنها شهر ایران به همراه 18 شهر دیگر در دنیا است که در زمینه خوراک شناسی در یونسکو ثبت شده است. در واقع این امر به این خاطر است که رشت بیش از 170 نوع غرا و خوراکی دارد و به همین علت از جانب سازمان یونسکو به عنوان شهر خلاق غذا معرفی گردید.

میرزا قاسمی، باقلا قاتوق، تورشی تره، دبیجی و کال کباب بعضی از غذاهای محلی این شهر هستند. از شیرینی های سنتی رشت می توان به کاکا، رشته خوشکار و عسلی حلوا اشاره نمود. دلار نیز از چاشنی های شور و سنتی شهر رشت است.

در واقع واقعه هایی همانند شهر خلاق غذا از طرف یونسکو، باعث شده است تا روز رشت را امروز در تقویم داشته باشیم. امروزه شهر رشت یکی از قطب های مهم و بسیار بزرگ کشاورزی و گردشگری در سطح کشور محسوب می گردد. شهر رشت به عنوان یکی از قطب های فراوری برنج در سراسر ایران، فراوری کننده بزرگ فولاد و قطب فراوری نانو و داروهای ضد سرطان، یکی از مهم ترین شهرهای ایران است.

رشت

امروز، روز رشت است و باید کامل تر از همیشه این دیار همیشه سرسبز و خوش آب و هوا را به شما معرفی نماییم. رشت به عنوان سومین شهر گردشگری ایران و بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهر گیلک نشین در سراسر دنیا محسوب می گردد. این شهر مرکز استان گیلان در شمال ایران است. رشت بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهر در بین سه استان همجوار دریای خزر می باشد. در طول تاریخ رشت همیشه به عنوان یکی از نخستین شهرهای ایران معروفیت داشته است.

رشت با دارا بودن مساحت 180 کیلومتر مربع در زمینی مسطح و هموار به ارتفاع به طور میانگین 5 متر از سطح آب های آزاد نهاده شده است. در قسمت جنوبی شهر رشت رشته کوه های البرز نهاده شده است. این شهر به سبب ریزش باران های ریز و مداوم به شهر باران های نقره ای نیز معروفیت پیدا نموده است. باران های مداوم در رشت، مردم این منطقه را وادار نموده است که در ساخت بام های خود از پوشش مناسب سفال استفاده کنند.

این امر به صورتی است که این شهر در گذشته به شهر بام های سفالی مشهور بوده است. آب و هوای رشت معتدل و مرطوب است. جمعیت ثابت روزانه در شهر رشت در حدود 1 میلیون و 200 هزار نفر تخمین می زنند. رشت فشرده ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است و از لحاظ نسبت جمعیت در روز و شب نیز رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است.

شهر رشت با توجه به قدمت کهن خود جایگاه بناهای تاریخی بسیاری در ایران است. از جمله مهم ترین آن ها میدان شهرداری رشت است که شامل ساختمان شهرداری و برج ساعت است که نماد شهر رشت نامیده می گردد. موزه پست و ساختمان قدیمی هتل ایران نیز از دیگر آثار تاریخی رشت است. بازار بزرگ رشت از نقاط مجذوب کننده برای گردشگران غیر بومی است.

مسجد سفید از قدیمی ترین مساجد شهر رشت محسوب می گردد. خانه ابریشمچی، خانه قدیری و خانه میرزا کوچک خان از جمله خانه های تاریخی رشت هستند. پارک جنگلی سراوان، دریاچه سقالکسار و تالاب عینک نیز از جمله جاذبه های طبیعی و دیدنی شهر رشت می باشد. گلدوجی، گلیم، سفالگری، بامبو بافی، رشتی دوزی و حصیر بافی از صنایع دستی این شهرغنی است.