به بهانه زادروز ساموئل خاچیکیان؛ هیچکاک ایران - مجله سویگل

نخستین فیلم خاچیکیان با نام بازگشت در سال 1331 ساخته شد و در 9 آبان 1332 به نمایش همگانی درآمد. این فیلم با دعوت ساناسار خاچاطوریان، تهیه کننده سینما، ساخته شد. وی در شروع راه سینمای ایران با هنر و دانسته های خود به کمک این هنر و صنعت آمد و توانایی فنی اش را با ساختن فیلم شب نشینی در جهنم نشان داد. شب نشینی در جهنم به کارگردانی مشترک موشق سروری (که به خاطر اختلاف با تهیه کننده نیمه کاره پروژه را رها کرد و در ادامه خاچیکیان در مقام کارگردان نهاده شد) با فراوری 10 ماهه در استودیو بدیع، شاخص ترین فیلمی بود که در سال 1336 به روی پرده رفت.

طوفان در شهر ما عنوان فیلم دیگر خاچیکیان است. او با این فیلم سینمای ایران را با سبک ویژه خود آشنا کرد. خاچیکیان به نورپردازی و فیلم برداری کارهایش نظارت داشت و موسیقی فیلم هایش را نیز خودش انتخاب می کرد. وی در نورپردازی فیلم هایی چون چهارراه حوادث، طوفان در شهر ما، فریاد نیمه شب، یک قدم تا مرگ، دلهره، ضربت، سرسام از ترکیبی استفاده کرد که خودش آن را نورپردازی جنایی می نامید. وی همین طور ساخت فیلم های جنایی را در ایران به راه انداخت.

سینما حافظ در سال 1340 با نمایش فیلم یک قدم تا مرگ و با حضور گروهی از نویسندگان، منقدان هنری، خبرنگاران جراید و سرشناسان افتتاح شد. در مراسم گشایش، محسن هشترودی، ریاضی دانان نامی ایرانی، از خاچیکیان تجلیل کرد. در همان سال این فیلم در نظرسنجی مطبوعاتی بهترین فیلم سینمایی سال برگزیده شد.

خاچیکیان را به واسطه فعالیت سه دهه پیوسته و پرکار در فیلمسازی، می توان از پیشگامان نام آور سینمای ایران دانست. دو فیلم ضربت و عقاب ها پرفروش ترین فیلم های زمانه خودشان در سینما شدند؛ ضمن این که عقاب ها پس از موفقیت چشمگیر در گیشه به عنوان برترین کار سینمای دفاع مقدس پس از انقلاب نام گرفت.

خاچیکیان همچنین در زمره نخستین کارگردانان ایرانی است که عناصر تکنیکی را برای سینما به کار برد و با دکوپاژ سر صحنه فیلمبرداری می رفت. خاچیکیان نخستین پیش پرده تاریخ سینمای ایران را برای فیلم دختری از شیراز ساخت و ده ها زمینه فنی دیگر را آزمود. علاوه بر ویژگی های سینمای وی، بسکمک از بازیگران نامدار سینمای ایران با بازی در کارهای او به سینما معرفی شدند. او در طول 50 سال کار و کوشش در سینمای ایران، 46 فیلم بلند سینمایی ساخت و بسکمک از فیلم های کارگردان های دیگر را نیز تدوین کرد.

ساموئل خاچیکیان در سال های آخر عمر خود از بیماری آلزایمر رنج می برد و به مدت دو ماه در بیمارستان بستری بود؛ و درنهایت30 مهر 1380، در 78سالگی در تهران درگذشت. پیکر وی از کلیسای سرکیس مقدس تشییع و در آرامستان بوراستان در جاده خراسان تهران به خاک سپرده شد.