زندگی در طبیعت، نروژ را به یکی از شادترین کشورهای دنیا تبدیل کرده است؟ (قسمت دوم) - مجله سویگل

مطالعه قسمت اول

مردم نروژ به رابطه منحصربه فردشان با طبیعت افتخار می کنند و آن را وجه تمایز خود با سایر کشورهای اسکاندیناوی می دانند. آن ها همچنین واژه Friluftsliv را دارند که به فرهنگ ژرف و خاص نروژی ها برای علاقه به وقت گذرانی در طبیعت اختصاص دارد و به همین دلیل، هیچ معادلی در زبان های دیگر ندارد. لیسا آبند، سه سال گذشته را مشغول نوشتن در سایت های مختلف بوده و به نروژ سفر کرده است تا بفهمد، آیا تمام آنچه که درباره مفهوم نروژی Friluftsliv شنیده است، حقیقت دارد یا خیر؟ آنچه در ادامه می خوانید از زبان وی نقل شده است:

من به خاطر تحقیق روی Friluftsliv بسیار ذوق زده بودم، هرچند با شنیدن ایده دوچرخه سواری در جاده ای کوهستانی که تقریباً عمودی بود، حسابی تعجب کردم؛ به طوری که حتی پلک هم نزدم، تا اینکه کارمند اداره گردشگری مرا به سمت دوچرخه های الکتریکی هدایت کرد. حدود 100 متر از جاده را رکاب زده بودم و تا آن زمان هیچ گاه به این میزان قدردان بنجامین فرانکلین نبودم، مطمئناً این تحقیق ارزش کمی تلاش را داشت، با این حال چشم انداز ها اطراف به حدی شگفت آور بود که حواس مرا از درد پاهایم پرت می کرد. زمانی که به وِستِروس رسیدم، واقعاً کیفور و سرحال بودم. در آنجا یک مزرعه خانوادگی با تعدادی کلبه و یک کافه وجود داشت که از ماه می تا سپتامبر فعالیت می کردند. وِستِروس نیز چشم میزانای زیبای مخصوص به خود را داشت که گله کوچکی از شترهای مشغول چرا و بازدیدکننده جوانی که آواز می خواند، این زیبایی را دوچندان کرده بود.

هنگام نوشیدن قهوه، از مالک کافه پرسیدم که زندگی در چنین مکانی چطور است. او گفت که با وجود زمستان های تاریک و اینکه در ماه های نوامبر و دسامبر، خورشید به حدی بالا نمی آید که نور آن به روی کوهستان برسد. او نیز مثل هریک از اعضای خانواده اش، عاشق تعامل روزانه با زیبایی بی حدوحصر طبیعت و همچنین تعداد انگشت شماری انسان در این منطقه است. وقتی از او پرسیدم که در ایام فراغتش چه کاری انجام می دهد؟ در پاسخ خندید و گفت که ما کلبه ای در ارتفاعات بالاتر کوه داریم که برای آرامش به آن پناه می بریم.

زمان بازگشت با کشتی به السوند، با چشم انداز ها بسیار تماشای تری روبرو شدم. حتی وقتی سوار یکی از قایق های محلی شدم که به عنوان وسیله حمل ونقل عومی در این منطقه ها فعالیت می کرد، نیز شاهد چشم میزانای معرکه ای بودم. گفت وگویی با هانس لنارت سویک داشتم که کاپیتان کشتی بود. او کنترل بارکش ها و کشتی های کروز را برعهده داشت و آن ها را در نهایت امنیت از بین آبدره ها هدایت می کرد یا به بندر می رساند. او به شغلش افتخار می کرد، چرا که توانسته به حفظ محیط زیست کمک کند.

هانس می گوید:

ساحل نروژ، باغی مملو از گل های رز است و به همین دلیل، وظیفه ما است که راه را به دیگران نشان دهیم تا روی گل ها پا نگذارند.

هانس درباره مردم محلی که به آمریکا مهاجرت کردند و همین طور رابطه مردم با طبیعت صحبت کرد. او گفت که مهاجران به اهالی اینجا نامه می نویسند و می پرسند که آیا بارش برف شروع شده یا چندین طوفان در طول تابستان رخ داده است. کاملاً احساس می کنید که دلشان نه تنها برای مردم، بلکه برای طبیعت و سرزمین شان تنگ شده است. همین روحیه را در پیرمرد شوخ طبع 75 ساله ای به نام Ørnulf Opdahl نیز دیدم که یکی از هنرمندان معروف نروژی است و به همراه همسرش در جزیره کوچک Godøy، در نزدیکی السوند زندگی می کند. بخار تربانتین در استودیوی ساحلی او، مرا گیج کرده بود، اما آثار نیمه کاره روی دیوار توجه ام را جلب کرد. او تصاویری انتزاعی را نقاشی کرده بود که یک کوه بزرگ، درخشش دریا هنگام شب و وزن سنگین برف را نشان می داد. او می گفت که نقاشی هایش بر اساس موضوعاتی هستند که دیده یا تجربه کرده است؛ نظیر یک نور خاص، مه، بازی نور و تاریکی. این هنرمند از سال 1971 نقاشی را شروع کرد و آثار او تفاوت هایی با نقاشی های چشم انداز دارد. وقتی به آن ها نگاه می کنم، همان حس بدی که در آبدره داشتم را مجدداً تجربه می کنم؛ یک جور احساس ترس یا قدرت مخربی که به صورت موقت در خود دارد. این نقاش نروژی نیز وجود این حس را تأیید می کند و می گوید:

درسته! امروز به این چشم انداز ها نگاه می کنیم و می گوییم که چه کوه زیبایی، اما اجدادم همیشه می گفتند که مواظب آن مکان خطرناک باش، دریا جای مناسبی برای گذراندن تعطیلات نیست. دریا همان جایی است که پدربزرگم ناپدید شد. یک جور حس ترس و تهدید در آن ها وجود دارد و سعی کرده ام که آن را در نقاشی هایم نشان دهم.

در گفت وگوهای آن روز صبح، زمانی که این نقاش راجع به اجدادش حرف می زد، کاپیتان هانس نیز گفت که او نیز مثل ما یاد گرفته است که خطرات پیش رو را از روی طبیعت بفهمد، به عنوان مثال وقتی ذرات ریز آب آبشار به بالا می پرد، بدان معنا است که 10 تا 15 دقیقه دیگر باد می وزد. درواقع، طبیعت به شما هشدار می دهد؛ هرچند همیشه هم هشداردهنده عمل نمی کند و طبق گفته رودی، دریایی که بسیار دوستش دارد، دوبار نزدیک بوده که جانش را بگیرد.

من متوجه شدم که برای نروژی ها، طبیعت فقط به چشم انداز ها زیبا و سرگرم شدن در فضای باز خلاصه نمی شود و Friluftsliv، چیزی فراتر از قدردانی از طبیعت است و آمیزه ای از ترس و احترام و شگفتی را در بر می گیرد. تا زمانی که به اسلو رسیدم، احساس می کردم که اطلاعاتم بیشتر شده است. هنگامی که اطراف بندر شهر پرسه می زدم، آب وهوا به سرعت برق وباد تغییر کرد و هوای آفتابی ناگهان بارانی سرد و دوباره آفتابی شد، اما جالب اینجا بود، برای مردم محلی که به خاطر سونای ساحل عرق کرده بودند و یکباره خود را در هوای بارانی سرد می تماشاد یا برای کسانی که در پارک نزدیک به کاخ استراحت می کردند یا با لباسی مناسب در هوای باز نشسته بودند، یک موضوع عادی بود.

اما همچنان پاسخی برای آخرین قطعه این معما پیدا نکرده بودم که چرا مردم نروژ در مقایسه با مردم سایر کشورهای شمال اروپا که به میزان نروژ طبیعت زیبایی دارند و از آب وهوای سردی برخوردارند، تا این حد به زندگی در فضای باز پایبند هستند. خوشبختانه، لاس هیمدال، دبیرکل انجمن ملی Friluftsliv، پاسخ این سؤال را می دانست. ما در ایستگاه قطار با یکدیگر ملاقات کردیم و او در واکنش به سؤال من، توضیح مختصری درباره 1000 سال تاریخ نروژ، از دوران سلطنت شکوهمند وایکینگ ها که سقوط کرد تا قرون وسطا و مرگ سیاه در اروپا، به من داد. شیوع مرگ سیاه یا طاعون سیاه منجر به مرگ جمعیت زیادی از مردم نروژ شد و نروژ چاره ای نداشت، جز اینکه به قدرت های بزرگ تر یعنی دانمارک و سوئد پناه ببرد. تا اینکه در قرن نوزدهم رویای استقلال در فکر مردم جوانه زد و سپس نقاشان و هنرمندان و نویسندگان، همگی در پی نوعی هویت می گشتند. لاس می گوید:

آن ها می پرسیدند که نروژ چه چیز متمایزی دارد؟ خوب پاسخ آن تعیین بود، طبیعت. دانمارک طبیعت ما را ندارد و سرزمینی صاف و مسطح است. حتی سوئد نیز نمی تواند با کوهستان ها و جنگل های ما رقابت کند. طبیعت، به تنهایی به نماد استقلال ما تبدیل شد.

امروزه انجمن ملی Friluftsliv، علاوه بر لابی های سیاسی و فعالیتی که به عنوان یک سازمان چتری برای بسکمک از سازمان های غیردولتی طبیعت محور در کشور دارد، با اجرای برنامه های سفر و ارائه کلاس هایی در زمینه یFriluftsliv، به مهاجران در درک فرهنگ نروژ کمک می کند. لاس معتقد است، اگر شما درک نکنید که غرور ملی ما ارتباط تنگاتنگی با طبیعت دارد، پس بخش فوق العاده مهمی از نروژ را نادیده گرفته اید. او می گوید:

بله، ما در اینجا با طبیعت چالش هایی داریم، اما نه با آن می جنگیم و نه از آن اجتناب می کنیم، چرا که در این صورت زندگی بسیار غم انگیزی خواهیم داشت.

من آخرین روز سفر در نروژ را در جنگل انبوهی در حاشیه شمالی اسلو گذراندم. از آن روزهایی بود که در اسلو به آن هوای خوب می گفتند، نور خورشید و گرما ظاهراً تنها برای چند دقیقه خودنمایی کرده بودند. خانواده هایی را دیدم که به همراه بچه ها خود برای پیاده روی آمده بودند؛ تعدادی ورزشکار گل آلود علاقه مند به طبیعت نیز در جنگل بودند که از صخره ها بالا می رفتند و از جریان های آب پایین می آمدند؛ دو مرد مشکوک هم در پی نوعی سیر وحشی می گشتند.

در فضای باز نزدیک به پارکینگ جنگل، به صدها نفری ملحق شدم که برای مراسم سالانه جنگل کتابخانه آینده جمع شده بودند، پروژه ای که هر سال در آن، یک نویسنده انتخاب می شود و او دست نویسی از یک اثر جدیدش را در مراسمی به این کتابخانه اهدا می کند که تا سال 2114، درست یک قرن پس از شروع پروژه، منتشر نخواهد شد. کتی پاترسون، هنرمند اسکاتلندی بنیان گذار این پروژه است که آن را برای تأمل بر ادبیات و مرگ ومیر و همچنین تعمق در طبیعت ابداع کرد. از سال 2014، یک قرن زمان برای رشد درختانی وجود دارد که در زمان انتشار کتاب ها، هر یک به کاغذ این کتاب ها تبدیل می شوند. در میان شرکت کنندگان این مراسم، جان کارل کریستیانسن، جنگلبان ارشد شهر اسلو نیز حضور داشت که نظارت بر کاشت نهال های کتابخانه آینده را برعهده دارد. او می گوید:

این پروژه در ابتدا کمی برایم عجیب وغریب بود؛ اما اکنون با مشاهده تعداد زیادی نهال که تحت مراقبتم هستند، تاحدودی حس غرور ملی می کنم. اجرای این پروژه در نروژ با عقل جور درمی آید؛ چرا که ما نروژی ها رابطه خاصی با طبیعت داریم. ما همراه با طبیعت بزرگ می شویم، اوقات فراغت مان را در طبیعت می گذرانیم و هدف مان از ساخت مترو فقط برای تردد به شهر نیست، بلکه برای رفتن به دل طبیعت نیز هست. توضیحش سخت است، اما ما می دانیم که چطور مراقب طبیعت باشیم.

Friluftsliv را چطور تجربه کنیم؟

لیسا آبند در پژوهش خود برای درک مفهوم زندگی در طبیعت در کشور نروژ، به سه منطقه سفر کرده است که هر یک چشم اندازی منحصربه فرد دارند و گردشگران به شکل های مختلف می توانند با طبیعت ارتباط برقرار کنند.

Nordskot

جزیره خصوصی Manshausen دورتر از سواحل منتهاالیه شمال شهر Nordskot واقع شده است و در تفرجگاه آن، کلبه هایی به چشم می خورد که ازطریق پنجره های آن می تواند چشم انداز ها این جزیره کوچک 222,577 مترمربعی و Grøtøya Strait را دائماً تماشا کرد. علاوه بر سواحل ماسه ای سفید و کوه ها، این تفرجگاه برنامه های ماهیگیری، صخره نوردی و ماجراجویی های غواصی را برای گردشگران ترتیب داده است. در شهر Nordskot نیز مرکز ورزش های دریایی Nordskot Brygge، قایق، کایاک و تخته پدال زنی اجاره می دهد. مسیرهای مختلفی با درجات مختلف سختی در این شهر وجود دارد که با پیمودن آن ها می توان شاهد چشم انداز های فوق العاده از Vestfjorden و قله های Lofotveggen بود.

السوند

السوند در دهانه استورفیورد واقع شده است که به آبدره نمادین گیرانگرفیورد در ساحل شمال غربی نروژ منتهی می شود. شهر السوند با چشم اندازی خیره کننده، فعالیت های متعدد در فضای باز و غذاهایی با منابع محلی پذیرای گردشگران است. شرکت خصوصی خدمات آبدره گیرانگر (Geiranger Fjordservice) با ارائه کشتی های گردشی امکان بازدید از آبدره گیرانگرفیورد را که در فهرست میراث جهانی یونسکو واقع شده است، فراهم کرده و شرکت نورد هلی کوپتر (Nord Helikopter) نیز تورهای هوایی از السوند و منطقه اطراف آن را برای گردشگران مهیا کرده است. دو رستوران ساحلی Sjøbua و Apotekergata No. 5، غذاهای دریایی تازه ازجمله ماهی هیک به همراه مارچوبه را سرو می کنند. موزه هنر کیوب میزبانی نمایشگاه های موقت هنرمندان و آثاری را برعهده دارد که به نوعی به نروژ مربوط می شوند، نظیر نمایشگاه لبه دریا که آثار هنری الهام گرفته از طبیعت را به نمایش گذاشته است.

شهر گیرانگر با قایق حدوداً سه ساعت با السوند فاصله داشته و در بالای آبدره واقع شده است. در چهار کیلومتری بالای تپه، مزرعه و رستوران وستروس واقع شده است که کلبه اجاره می دهد و با اقامت در آن می توان از چشم انداز هوایی آبدره گیرانگر نهایت لذت را برد. در همان نزدیکی مسیری وجود دارد که شما را به اعماق یک جنگل نروژی می برد و با 45 دقیقه پیاده روی به آبشار Storseterfossen با ارتفاع حدود 30.5 متری خواهید رسید.

مجموعه ای از پل ها و تونل های زیر دریا، السوند را به چندین جزیره از جمله Godøy وصل می کند، جایی که فانوس دریایی آلنس واقع شده است. در این فانوس دریایی، یک کافه، مرکز گردهمایی و فضای نمایشگاهی وجود دارد که آثار هنرمندان محلی را به نمایش گذاشته است.

اسلو

حتی در اسلو، بزرگ ترین شهر نروژ نیز فرصت های متعددی برای Friluftsliv وجود دارد. جنگل کتابخانه آینده در جنگل Nordmarka واقع است که حدود 30 دقیقه با مرکز شهر فاصله دارد. در سال 2014، کتی پاترسون، هنرمند اسکاتلندی 1000 صنوبر نروژی در این محل کاشت تا در نهایت از این درختان برای تهیه کاغذ یک گلچین ادبی در سال 2114 استفاده شود. مرکز غذایی ویپا (Vippa) را یک سرآشپز میشلن به نام هایدی بجرکان تأسیس کرد که در حاشیه آبدره اسلو واقع شده است و جایگاه های زیادی برای نشستن در فضای باز گذاشته است.

رستوران سه ستاره میشلن Maaemo در اسلو نیز غذاهای خود را با الهام از طبیعت نروژ و با موضوع محصولات محلی سرو می کند. سوناهای شناور Sørenga و KOK در اسکله قرار دارند و به راحتی می توان در آب های سر شمال اروپا شیرجه زد. گردشگران بدون رزرو هم می توانند از این دو مجموعه استفاده کنند، هرچند که می توان یک یا دو ساعت پیش تر نیز به صورت آنلاین اقدام به رزرو جا کرد.