فوت سالانه 60 هزار ایرانی به علت مصرف دخانیات - مجله سویگل

به گزارش ایسنا، روند افزایش مصرف دخانیات در همین سال های مذکور و در گروه سنی 25 تا 34 سال را هم شاهد هستیم که در بین مردان 15.06 درصد و در بین زنان 90.88 درصد بوده است.

این درحالیست که به اذعان متخصصان، تنباکو حاوی 600 ماده شیمیایی است که هنگام سوختن بیش از 7000 ماده شیمیایی مختلف فراوری می نماید و حداقل 69 مورد از آن ها سرطان زا هستند و بسیاری از آنها سمی بوده و به بافت های بدن آسیب می رسانند.

بیماری های مرتبط با دود دخانیات

معین است که دخانیات بر ظاهر فرد مصرف نماینده نیز تأثیر می­ گذارد؛ از زرد شدن دندان­ ها و ایجاد پلاک های دندانی گرفته تا اثرگذاری بر کلاژن پوست و ایجاد پیری زودرس. افت عملکرد ریه و اختلالات تنفسی، فشارخون و افزایش خطر سکته قلبی و مغزی، کاهش توان باروری، انواع سرطان ها از جمله سرطان ریه، حنجره، دهان، مری، معده، کبد و ...آب مروارید، شکاف کام و لب در نوزادان مادران سیگاری، تضعیف سیستم ایمنی و ... از جمله بیماری ها و عوارض مصرف دخانیات هستند.

از طرف دیگر دخانیات سلامت دوستان و خانواده فرد مصرف نماینده را نیز تهدید می­ کند؛ به طوری که افراد غیرسیگاری که در معرض دود دست دوم قرار دارند نیز در خطر ابتلا به سرطان ریه هستند و دود دست دوم ممکن است خطر پیشرفت سل غیرفعال را به بیماری فعال افزایش دهد و البته با دیابت نوع 2 نیز ارتباط دارد.

سیگارهای الکترونیکی هم که این روزها بسیار مشاهده می گردد، از ترکیبات حلقوی و سرطان زا تشکیل شده و عاملی برای آغاز مصرف سیگارهای سنتی و حتی قلیان در بین نوجوانان و جوانان محسوب می شوند.

مرگ سالانه 60هزار ایرانی به علت دخانیات

به همین دلیل هم سالانه در ایران حدود 60 هزارنفر به علت مصرف دخانیات جان خود را از دست می دهند. بعلاوه سالانه میانگین بیش از 40 هزار میلیارد تومان در اثر استعمال دخانیات در کشور از بین می رود و بیش از 60 هزار میلیارد تومان صرف هزینه های بهداشتی و درمانی ناشی از مصرف دخانیات می گردد و این جدا از ناتوانی ها، از کارافتادگی ها و.... است که با احتساب آنها هزینه مصرف دخانیات برای کشور بیش از 110 هزار میلیارد تومان است.

بر همین اساس هم متخصصان تاکید دارند که ترک سیگار خطر بسیاری از بیماری­ های مربوط به دود سیگار را کاهش می دهد؛ به طوری که فواید ترک سیگار تقریبا فورا ظاهر می­ گردد؛ سطح مونوکسید کربن در خون به حالت طبیعی کاهش پیدا می­ دهد؛ در عرض 2 تا 12 هفته گردش خون بهبود یافته و عملکرد ریه افزایش می­ یابد؛ در عرض یک تا 9 ماه سرفه و تنگی نفس کاهش می­ یابد؛ در عرض 5 تا 15 سال، خطر سکته مغزی به مقدار افراد غیرسیگاری کاهش می­ یابد؛ طی 10 سال، مقدار مرگ و میر ناشی از سرطان ریه تقریبا نصف یک فرد سیگاری است و در عرض 15 سال، خطر ابتلا به بیماری های قلبی به مقدار افراد غیرسیگاری است.

تمام این موارد در شرایطی است که به اذعان دکتر جعفر جندقی - رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، حدود 38 درصد مردان و 4 درصد زنان در منطقه مدیترانه شرقی دخانیات مصرف می نمایند و در بعضی از کشورها 57 درصد مردان و 29 درصد زنان مصرف نماینده دخانیات هستند و در منطقه مدیترانه شرقی شیوع مصرف دخانیات در پسران 42 درصد و در دختران 31 درصد در گروه سنی 13 تا 15 سال گزارش می گردد و این یک زنگ خطر جدی برای آینده است.

روند افزایشی مصرف دخانیات در نوجوانان، جوانان و زنان

در کشور ما نیز بر اساس اعلام مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، در سال 1400 در افراد بالای 18 سال در کل 14.01 مقدار شیوع مصرف دخانیات در کشور بوده است که این آمار در زنان 4.44 درصد و در مردان 25.88 درصد بوده است. گرچه روند مصرف دخانیات نسبت به گذشته کندتر شده اما هنوز هم رشد دارد و مهم است که بدانیم این روند در نوجوانان و جوانان و زنان افزایشی است.

از طرف دیگر علت اصلی افزایش شیوع مصرف دخانیات در گروه نوجوانان و جوانان، ترویج و تمایل به مصرف قلیان عنوان می گردد و این درحالیست که مضرات مصرف قلیان چندین برابر مصرف سیگار عنوان می گردد و خیلی ها به خاطر عطر و طعم مشتاق به مصرف آن هستند؛ البته اطلاع رسانی ها در رابطه با مضرات قلیان تا حدی توانسته آگاهی بخشی کند.

استعمال دخانیات با اشکال تازه

بعلاوه درحال حاضر یکی از نگرانی های عمده مسوولان بهداشتی کشور مصرف دخانیات با اشکال تازه مانند سیگارهای الکترونیک، ویپ و یا افزودن عطر و طعم به دخانیات و توتون و تنباکو است؛ مواردی که همگی خطرناک و مضر سلامت هستند و البته همیشه از سوی صنایع دخانی کوشش شده تا خطرات آن ها نشان داده نگردد.

مالیات بر دخانیات و ترفندهای صنایع دخانی

در مجموع، ایران در سال 1384به کنوانسیون کاهش مصرف دخانیات پیوست و از سال 1385 نیز با قانون جامع مقابله با دخانیات از نظر قانونی مواد قانونی قوی را دارد؛ این درحالیست که به اذعان مسوولان سلامت کشور بسیاری از مواد این قانون به درستی اجرا نشده و ضروری است در زمینه کاهش دسترسی به محصولات دخانی به صورتی فعال تر عمل گردد. در همین زمینه قیمت سیگار از جمله مواردی است که وزارت بهداشتی ها سال هاست بر آن تاکید دارند و معتقدند که یکی از راهکارهای اصلی کاهش مصرف دخانیات در دنیا افزایش قیمت این محصولات به وسیله اعمال مالیات سنگین است که البته به خوبی به آن در قانون جامع مبارزه با دخانیات پرداخته شده است.

در این میان، مالیات بر دخانیات طی سال های گذشته همیشه چالشی برای ستاد کشوری کنترل دخانیات بوده و دکتر بهزاد ولی زاده - رییس دبیرخانه این ستاد ضمن انتقاد از عملکرد صنایع دخانی در جهت زیر سوال بردن سیاست های کاهش مصرف و کوشش در این زمینه و بهانه جویی، تاکید دارد که وضع ایران در بین کشورهای دنیا در زمینه مالیات بر دخانیات خوب نیست و در شرایط قرمز قرار داریم.

ولی زاده البته پیش از این به ایسنا از بهبود نسبی وضع مالیات بر سیگار در بودجه 1402 خبر داده و اعلام نموده که مالیاتی که برای امسال تصویب شده نسبت به مالیات قانون بودجه سال 1400 برای سیگار 2 برابر، برای تنباکوی فراوری داخل تقریبا 5 برابر و برای تنباکوی وارداتی 3.5 برابر شده است. وی البته مالیات بر ارزش افزوده در فروش نخی سیگار را چالشی مهم می خواند و می گوید که در مالیات بر ارزش افزوده هنوز بحث اجرایی شدن قانون بر مبنای نرخ خرده فروشی را نداریم و حلقه آخر خرده فروشی در زنجیره توزیع، مالیات بر ارزش افزوده نمی دهد و این خود یک چالش است.

جندقی - رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت نیز بر تاثیر افزایش قیمت دخانیات بر کاهش مصرف آن تاکید دارد و می گوید: در قانون بودجه امسال 10 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است که افزایش مالیات از محل فروش مواد دخانی داشته باشیم که 2 هزار میلیارد آن باید به وزارت بهداشت برسد و بخشی از آن برای کاهش مصرف دخانیات هزینه گردد و 1500 میلیارد تومان هم برای خرید آمبولانس های پیش بیمارستانی از این محل هزینه گردد.

ممنوعیت هایی که جدی گرفته نمی شوند

از جمله مواد قانونی دیگری که دسترسی به مواد دخانی را سخت تر می نماید، ممنوعیت فروش نخی سیگار و منع فروش به افراد زیر 18 سال است و فروشندگان مواد دخانی نیز باید مجوز مربوطه فروش را داشته باشند؛ مواردی که به اذعان مسوولان دبیرخانه ستاد کشوری مقابله با دخانیات، متاسفانه در سنوات گذشته چندان رعایت نشده و در این زمینه تاکید ویژه بر دکه های مطبوعاتی است تا قوانین فروش دخانیات را رعایت نمایند.

در انتها ضروری است بر تمام مضرات و آمار و ارقام تبعات استعمال مواد دخانی، پیامدهای زیست محیطی آن را نیز مورد اشاره قرار داد؛ به طوری که گفته می گردد فیلتر سیگار فراوان ترین نوع زباله پلاستیکی در دنیا است که سالیانه 770 تُن زباله سمی فراوری می نماید. در مجموع میکروپلاستیک های موجود در فیلتر سیگار قابل تجزیه نیستند و بعد از بلعیده شدن به وسیله جانوارن آبزی سواحل، دریاها و اقیانوس ها، موجب انتقال آلودگی می شوند. بنابراین رها کردن سالانه 4.5 تریلیون فیلتر سیگار در سطح شهرها و پارک ها و... باعث آلودگی خاک و آب و مواد غذایی می گردد.

از طرف دیگر به اذعان مسوولان وزارت بهداشت، سالیانه 200 هزار هکتار زمین برای کشت تنباکو از بین می رود؛ درحالی که می گردد در این زمین ها غلات و مواد غذایی کشت کرد و از طرفی هم کشت توتون سبب فقیر شدن خاک می گردد و سالیانه 600 میلیون اصله درخت نیز برای فراوری سیگار قطع می گردد.