چیزهایی که در خصوص گروه های خونی نادر نمی دانید - مجله سویگل

مترجم: سعید علیزاده

منبع:راسخون

عدم وجود آنتی ژن های رایج در سلول های قرمز خون باعث افزایش گروه های خونی نادر مانند AB-, Oh, U- و En می شود. در حقیقت وجود بعضی آنتی ژن های بسیار نادر منجر به گرو های خونی مانند A3 و A3B می شود. این مقاله نگاهی به چنین گرو های خونی نادر می اندازد.

آیا می دانستید؟

کسانی که دارای گرو های خونی نادر مانند U-, En(a-) and MkMk هستند مقاومت طبیعی در برابر مالاریا دارند.

تزریق خون به انسان برای اولین بار در سال 1600 انجام گرفت، این خون حیوان بود که به انسان تزریق شد و نتیجه ای فاجعه بار داشت. در اسل 1800، جیمز بلوندل انتقال خون انسان به انسان را پیشنهاد داد. با این حال، تنها در سال 1900 بود که آنتی ژن های A و B موجود در سطح سلول های قرمز خون (گلبول قرمز) به وسیله کارل لندشتاینر شناسایی شدند. این کار سیستم ABO را برای شناسایی گروه های خونی و شروع یک سری از مطالعات در خصوص آنتی ژن های دیگر موجود در گلبول های قرمز سازماندهی کرد.

تا به امروز، بیش از 30 سیستم گروه خونی شامل ABO, Rhesus, MNS, Kell, Lewis و ... شناسایی شده اند.

گروه های خونی

قبل از نگاه به گروه های خونی نادر، اجازه دهید اصول اولیه ای در خصوص گروه های خونی بدانیم. سطح یک گلبول قرمز با تعداد معدودی از مولکول های مختلف (پروتئین، کربوهیدرات، گلیکوپروتئین یا گلیکولیپیدز) پوشانده شده است. این ها به اسم آنتی ژن نامیده می شوند و وجود و یا عدم وجود این آنتی ژن ها گروه خونی یک شخص را معین می نمایند.

هر سیستم گروه خونی بر اساس مجموعه خاصی از چنین آنتی ژن هایی است. به اسم مثال، سیستم ABO بر اساس وجود آنتی ژن های O, A و یا B است. سیستم رزوس بر اساس آنتی ژن رزوس است. سیستم MNS بر اساس 40 نوع مختلفی از آنتی ژن ها است که بیشتر آن ها M, N , S و U هستند. مجموعه دقیق از آنتی ژن ها برای یک شخص نتیجه ترکیب ژن های به ارث رسیده از پدر و مادر است.

گروه های خونی نادر

نوع خون یک صفت ارثی است، نادر بودن یا رایج بودن یک آنتی ژن خاص برای نژادهای مختلف و پس زمینه های قومی مختلف، فرق دارد. بعضی گروه های خونی در میان مردم آفریقا رایج تر است اما ممکن است در بین آمریکایی ها نادر باشد. با این حال، بعضی گروه های خونی خیلی نادر به علت جهش ژنتیکی در یک فرد یا افراد متعلق به یک خانواده خاص به وجود می آیند. گروه های خونی نادر تحت سیستم گروه های خونی رایج در زیر فهرست شده است:

سیستم های ABO و Rh

این سیستم های گروه های خونی به یک مجموعه از آنتی ژن های کربوهیدرات به نام آنتی ژن های A, B و O نامیده شده اند و بعلاوه به اسم عامل رزوس یا آنتی ژن D بستگی دارند. آنتی ژن O از مجموعه مجزای واحدهای ساکاریت ساخته شده است، و به شکل یک زیرساخت رایج است. آنتی ژن های A و B دارای دو واحد مونوساکارید متخلف متصل به الیگوساکارید O رایج است. این امر باعث افزایش گروه های O, A, B و AB می شود و بسته به عامل Rh هر یک به دو نوع دیگر تقسیم می شوند. از این گروه ها، گروه خونی AB- فراوانی کمتری نسبت به بقیه دارد.

پراکندگی این گروه های خونی در جمعیت آمریکا به صورت زیر است:

گروه خونی	پراکندگی
O+	37.4
A+	35.7
B+	8.5
O-	6.6
A-	6.3
AB+	3.4
B-	1.5
AB-	0.6

زیر گروه A2 و A3

گروه آنتی ژن های A بیشتر شامل آنتی ژن های A1 و A2 و A3 است، که در این میان A1 غالب ترین در میان افراد با گروه های خونی A و AB است. A2 نسبتا نادر است، در حالی که A3 نادرترین در میان زیر گروه آنتی ژن های A است، و در کمتر از 0.1 درصد افراد با آنتی ژن A مشاهده شده است.

گروه خونی	آسیایی ها	آفریقایی ها	قفقازی ها
O	43	49	44
A1	27	19	13
A2	نادر	8	10
B	25	20	9
A1B	5	3	3
A2B	نادر	1	1

وجود زیرگروه A2 در میان جمعیت آسیا نادر است و از این رو گروه های خونی A2 و A2B در بین آسیایی ها نادر است. جمعیت در میان جمعیت آفریقا و قفقاز هم پراکندگی پایینی در گروه خونی A2B مشاهده می شود.

گروه های خونی A3 و A3B حتی کمیاب تر بوده و دارای پراکندگی 0.096 درصد در آفریقایی ها، 0.027 درصد در بین قفقازی ها و حدود 0.0012 درصد در بین جمعیت هندوستان است.

گروه خونی بمبئی

برای اولین بار در بمبئی، گروه خونی به نام h/h یا Oh یافت شد. این گروه خونی کمیاب نتیجه یک جهش ژنتیکی است که منجر به کمبود آنتی ژن H شده است، که به اسم یک پیش ماده برای آنتی ژن O استفاده می شود. از این رو، این گروه خونی با فقدان آنتی ژن های O, A و B شناخته می شود و در این تعداد مشاهده شده است:

 1 در 250000 نفر در سراسر دنیا

 1 در 7000- 8000 نفر در شرق هند

 1 در هر میلیون در اروپا

علاوه بر این، اشخاصی دارای آنتی ژن ضعیف H هم مشاهده شده اند. این گروه خونی به اسم گروه خونی شبه بمبئی نامیده می شود.

سیستم MNS

این سیستم، خون را بر اساس آنتی ژن های M, N, S, s, U و Ena که در سطح گلبول قرمز قرار دارند و به مولکول خاصی به نام گلیکوفورین A و B چسبیده اند طبقه بندی می نماید. ترکیب این آنتی ژن ها باعث ایجاد گروه های خونی مختلفی می شود.

مولکول گلیکوفرین به اسم گیرنده ای استفاده می شود که انگل مالاریا از اطریق آن حمله می نماید و وارد گلبول های قرمز می شود. در موارد نادر، فقدان کامل مولکول گلیکوفرین در تعداد کمی از افراد باعث ایجاد سه نوع گروه خونی نادر می شود. گلبول های قرمز موجود در این افراد به طور طبیعی در برابر تخریب انگل مالاریا مقاوم هستند. این گروه های خونی نادر شامل:

گروه خونی En: بر اساس نبود گلیکوفرین A ، و بعلاوه آنتی ژن های M, N و Ena معین می شود. این گروه خونی در تعداد کمی از افراد در انگلستان، فنلاند و کانادا مشاهده شده است.

گروه خونی U- : بر اساس نبود گلیکوفرین B، و بعلاوه آنتی ژن های S, s و U معین می شود. این گروه خونی در میان جمعیت تیره پوست آفریقایی تبار مشاهده شده است.

گروه خونی MkMk: فاقد گلیکوفرین A و B است و نادرترین گروه خونی در این گروه های خونی می باشد. این گروه خونی در تعداد کمی از خانواده های ژاپنی مشاهده شده است.

کمیاب ترین گروه خونی

در بعضی موارد، بعضی از آنتی ژن های بسیار کمیاب تنها در یک فرد یا یک خانواده مشاهده شده است. به این آنتی ژن ها قبلا اشاره نشده است، و از این رو، زیر مجموعه هیچ گروه خونی نیستند. چنین آنتی ژن هایی به اسم آنتی ژن خصوصی نامیده می شوند و اغلب بر اساس منشا خانواده نامگذاری می شوند.

برای انتقال خون، گروه های خونی نادر دچار مشکل می شوند. این مشکل در بیماران مبتلا به تالاسمی، سرطان خون و دیگر بیماری های مربوط به خون و بعلاوه در شرایط اختصاصی خاص مانند حوادث، عوارض جراحی و ... دیده می شود. افراد با چنین گروه های خونی نادر تشویق به اهدای خون می شوند تا اطمینان حاصل شود که به موقع به بیماران احتیاجمند یاری می شود.

نادرترین گروه خونی، گروهی است که در زمان احتیاج شما موجود نیست!

منبع: راسخون