چگونه می توان قوم یا ملتی را باهوش دانست؟ - مجله سویگل

حتی بزرگسالان نیز یک چهارم کل انرژی بدن را صرف مغز خود می نمایند؛ از این رو اگر در دوران کودکی - دورانی که مغز درحال تکامل است - رویدادی غیرمنتظره مانند بیماری های عفونی به این منبع انرژی دستبرد بزند، مغز آسیب خواهد دید. همین موضوع یکی از فرضیه هایی است که برای توضیح چرایی توزیع هوش و نبوغ در دنیا به وسیله گروهی از دانشمندان بریتانیایی در سال 2010 مطرح شد؛ شیوع بیماری های عفونی در بخش های مختلف دنیا مانع از رشد کامل مغز در اقوام مختلف شده و درنتیجه بهره هوشی گروهی از گروه دیگر پایین تر به جای مانده است.

پژوهش های علمی زیادی بر این موضوع تأکید دارند که میانگین بهره هوشی در سراسر دنیا در نوسان و از ملتی به ملتی دیگر و حتی درون هر قوم و قبیله، فرق دارد. این تفاوت و نوسان همیشه یکی از بزرگ ترین پرسش های علمی دانشمندان بوده است و دلایل مختلفی، از جمله عوامل ژنتیک تا شرایط اقلیمی و محیط زیست برای توضیح آن مطرح شده است. چگونه می توان ملتی را باهوش تر از ملتی دیگر درنظر گرفت؟ بهره هوشی بالا شاخصه های مهمی را در هر ملت مشخص می نماید: بالا بودن سطح نمرات دانش آموزان در مدارس و دانشگاه ها، سطح بالای سلامت، عملکرد بالا در حرفه و شغل، عایدی بالا و تناسب اندام؛ از این رو داشتن درک بهتر از علت نوسان هوش در جوامع، درک بهتری از خصیصه های بیان شده را نیز به دست خواهد داد.

بهره هوشی و شرایط اقلیمی

فرضیه های زیادی برای توضیح الگوی دنیای توزیع بهره هوشی در دنیا مطرح هستند. نایجل بابر معتقد است تفاوت سامانه های آموزشی در دنیا عامل نوسان بهره هوشی میان انسان هاست. ساتوشی کانازاوا باور دارد سیر تغییر و تکامل زمین در منطقه های که از منشأ تغییرات، یعنی آفریقای سیاه فاصله داشته اند، به نفع بهره هوشی بشر عمل نموده است. آنطور که این فرضیه توضیح می دهد، گذر زمان بشر را به گونه ای آماده ساخته تا در خانه اجدادی خود بتواند بدون احتیاج به زحمت و تفکر چندانی، زنده بماند. زمانی که بشر مهاجرت را شروع کرد، شرایط محیطی و جغرافیایی چالش برانگیزتر شد و به تکامل هوش و نبوغ بیشتر برای حفظ بقا دامن زد.

فرضیه مطرح دیگر از ریچارد لین، دونالد تمپلر و هیروکو آریکاوا نیز مبتنی بر شرایط اقلیمی زمین است؛ از آنجا که زندگی کردن در محیط هایی با شرایط اقلیمی سرد دشوارتر است، سیر تکامل هوش به نفع ساکنان منطقه ها سردسیر زمین شتافته و در جهت حفظ بقا، بهره هوشی بیشتری به آن ها هدیه داده است. براساس این فرضیه، از آنجا که محیط زیست اروپایی ها و آسیایی ها زمستان هایی به شدت سرد داشته است، ساکنان این منطقه ها برای بقا به نسبت آفریقایی ها با چالش های بیشتری روبرو بوده اند.

لین معتقد است این چالش ها فشاری انتخابی برای ایجاد هوش عالی تر بر بشر وارد نموده است. از سوی دیگر، آفریقایی ها در طول سال در شرایط اقلیمی گرم و مرطوب زندگی نموده اند و به علت عدم وجود چالش های بزرگ برای بقا، هوش و نبوغ در آن ها رشد چندانی نیافته است. باوجود تمامی این توضیحات درباره دلایل نوع توزیع بهره هوشی در میان کشور ها و اقوام، هیچ یک از فرضیه ها به صورت علمی به اثبات نرسیده اند و هیچ یک از این دلایل برای توضیح این پدیده کافی نبوده اند و تنها می توان گفت فاکتور بروز بیماری های عفونی و نقش آن در جلوگیری از رشد مغز می تواند شاخصه مهم تری در مشخص میانگین بهره هوشی و درک الگوی توزیع نبوغ اقوام مختلف باشد، زیرا آزمایش های بی شماری تأثیر ابتلای بچه ها به بیماری های عفونی را بر رشد مغز و تکامل هوش آن ها آشکار ساخته است.

نشان بهره هوشی بالای ملت ها چیست؟ نبوغ ملی چیست؟

ژاپن مدرن امروزی از منابع طبیعی محدودی برخوردار است و سهم چندانی از نفت، جنگل و فلز های گرانبها نبرده است، اما یکی از قدرتمند ترین اقتصاد های دنیا به شمار می رود. در مقابل، نیجریه از منابع طبیعی فراوانی برخوردار است و یکی از فقیرترین کشور های دنیا است. علت این عدم توازن آشکار از نظر ارل هانت -روانشناس دانشگاه واشنگتن- پدیده ای است به نام نبوغ ملی. به گفته او منابع و قدرت شناختی یک ملت می تواند منابع طبیعی آن را تقویت کند؛ از این رو باور دارد اگر نبوغ ملی ژاپن در اختیار نیجریه قرار گیرد، این کشور به قدرتی بزرگ تر از ژاپن تبدیل خواهد شد.

به گفته هانت، نبوغ ملی را نمی توان با آزمون های بهره هوشی یا آی کیو تخمین زد، این قابلیت را باید براساس توانایی ملت ها در حل معضلات اجتماعی با استفاده از مصنوعات فرهنگی مانند رایانه ها، کتاب ها، شیوه های علمی و اجرای قانون برآورد کرد. به گفته این دانشمند آمریکایی، شواهد و مدارک نشان از آن دارند که تمامی کشور ها با قابلیت ژنتیک نبوغ تقریبا یکسانی تشکیل می شوند، اما این توانایی بالقوه بکر در میان تعدادی از ملت ها و به علت تفاوت های قابل توجه در محیط های اجتماعی و فیزیکی، به شکلی کارآمد تر توسعه پیدا می نماید.

منظور از محیط فیزیکی وجود سوء تغذیه، بیماری ها و آلودگی های محیطی است که تمامی آن ها می توانند بر رشد سیستم عصبی، حافظه و توجه انسان اثر بگذارند و با ایجاد فشاری اجتماعی، آموزش و یادگیری افراد را مختل سازند. منظور از محیط اجتماعی که در شکل گیری نبوغ ملی و فردی تأثیری قابل توجهی دارد، وجود نظام آموزشی قدرتمند، وجود نخبگان شناختی (افرادی با تحصیلاتی عالی که آن ها را با مصنوعات شناختی مورد احتیاج برای حل معضلات و مسائل آشنا ساخته است) و وجود خانواده است که به عنوان مشوق و محرک بچه ها برای یادگیری پدیده های نو نقشی حیاتی دارند.

هانت بعلاوه معتقد است نبوغ ملی، نوعی از تمایل به پذیرش ملی را می طلبد؛ به این معنی که ملت ها باید نسبت به پیشرفت های شناختی دیگر کشور ها باز بوده و پذیرای آن باشند. زمانی که ژاپن در قرن 17 میلادی تصمیم به انزوای دنیای گرفت، بهره هوشی مردم ژاپن کاهش پیدا کرد و زمانی که در قرن نوزدهم میلادی، ژاپن دوباره به دنیا بازگشت، نبوغ ژاپنی ها نیز شکوفا شد. جدا از مطالعات هانت، پژوهش های علمی فراوان، میان منابع بالای هوشی و شناختی کشور ها و شکوفایی مالی، قانون پذیری، کیفیت بوروکراسی و درصد موفقیت در تعقیب جرم و جنایت ارتباطی مستقیم را اثبات نموده است.

در مقابل، هوش پایین ملی به پدیده هایی مانند آلودگی به ویروس اچ آی وی، مقدار باروری، مقدار جرم و جنایت و کیفیت عایدی ملی مرتبط شده اند. فراتر از این، هانت معتقد است نبوغ ملی و رفاه و کامیابی با یکدیگر در تعامل بوده و یکدیگر را تقویت می نمایند: باهوش ثروتمندتر می گردد و ثروتمند، باهوش تر.

باهوش ترین ملل دنیا

براساس آمار سال 2016 سازمان دنیای همکاری و توسعه مالی:

کره جنوبی- کانادا- ژاپن- لیتوانی- بریتانیا- لوکزامبورگ- استرالیا- سوئیس- نروژ- آمریکا از تحصیلنموده ترین ملت ها هستند.

براساس میانگین ضریب هوشی (آی. کیو) و دستاورد های تحصیلی و علمی فوربس:

ژاپن- سوئیس- چین- آمریکا- هلند- روسیه- بلژیک- بریتانیا- کانادا-کره جنوبی از باهوش ترین ملت ها هستند.

پ